Zwolnienie lekarskie, czyli L4 dla pracownika

Zwolnienie lekarskie, to dokument wystawiany przez lekarza. Ma na celu stwierdzić czasową nieobecność w firmie. Zasady takiego zwolnienia są jasno sprecyzowane przepisami prawa. Mimo to wciąż budzą wiele wątpliwości w kwestiach wynagrodzenia, lub czasu wystawienia zwolnienia.

Brak wiedzy pracowników jest powodem do tego, że unikają korzystania z tego prawa w czasie choroby. Niestety przekłada się to na ich złą kondycję w pracy.  Osłabia jego samopoczucie, powodując pogorszenie ich wydajności i efektywności podczas wykonywania obowiązków. Taka sytuacja z kolei powoduje, że niewyleczona choroba przekłada się na stan zdrowia zatrudnionego i jego dłuższą nieobecność w pracy.

Zwolnienie lekarskie w świetle przepisów prawa jest formalnym dokumentem. Decyzja w nim zawarta odnośnie stanu zdrowia jest wiążąca. Z dniem 1 grudnia 2018 r. zwolnienia lekarskie są wydawane przez lekarza podczas wizyty. Elektroniczne zwolnienia przesyłane są do systemu, który z kolei przekazuje taką informację nie tylko do naszego pracodawcy, ale także do ZUS-u. Dzięki temu nie trzeba już dostarczać zaświadczenia lekarskiego bezpośrednio do pracodawcy.

Pracownik wysłany na zwolnienie lekarskie powinien stosować się do związanych z nim zasad. Przepisy prawne ułatwiają oraz usprawniają procedurę zwolnień lekarskich. Należy pamiętać, że L4 nie jest urlopem wypoczynkowym na załatwienie spraw prywatnych. Zwolnienia są stworzone, by wspomóc pracowników w chorobie. L4 uznaje się za prawo pracownicze, z którego można skorzystać w przypadku kwalifikującej się do tego niedyspozycji chorobowej.

L4 na dziecko

Zwolnienie lekarskie na chore dziecko można otrzymać, kiedy nastąpi potrzeba sprawowania opieki w trakcie jego choroby. Z takiego rozwiązania może skorzystać matka oraz ojciec dziecka. Należy pamiętać, że opieki takiej nie można sprawować w tym samym czasie. Ważne jest, by rodzic w momencie opieki był objęty ubezpieczeniem chorobowym. Dzięki temu jego nieobecność w pracy będzie usprawiedliwiona. Za czas opieki ma również prawo do zasiłku opiekuńczego. L4 może być wystawione tylko i wyłącznie na własne dziecko, dziecko przysposobione lub przyjęte na wychowanie. Zwolnienie lekarskie nie zawsze jest w takiej sytuacji płatne.

Z wynagrodzenia może skorzystać osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenie z opłacaną dobrowolną składką chorobową. L4 na opiekę wiąże się także z otrzymaniem mniejszego wynagrodzenia. Jest to jedynie 80% naszej pensji. 

Należy pamiętać, że rodzice mający małe dzieci mają 2 dodatkowe dni płatne na dziecko. By z nim skorzystać należy złożyć u pracodawcy właściwy wniosek. Ten urlop nazywany jest urlopem na zdrowe dziecko. Przysługuje za niego 100% wynagrodzenia.

Zwolnienie lekarskie należy się również w momencie, gdy dziecko jest zdrowe. Można z niego korzystać jeśli na przykład nastąpi nieplanowane zamknięcie przedszkola, czy szkoły. Tego typu zwolnienie stanowi usprawiedliwienie nieobecności pracownika w firmie i nie może być podważone przez pracodawcę. 

Ważne jest, by korzystając z prawa opieki pamiętać o obowiązujących przepisać. Jeśli zwolnienie lekarskie będzie wykorzystane niezgodnie z jego celem, wtedy osoba ubezpieczona traci prawo do zasiłku opiekuńczego. Ma to miejsce wtedy, gdy podczas sprawowania opieki wykonywana jest praca zarobkowa, lub gdy jest inny domownik, który może sprawować opiekę. W razie stwierdzenia podczas kontroli wystąpienia wyżej wskazanych zdarzeń pracownik jest zobligowany do zwrotu otrzymanego świadczenia wraz z odsetkami.

E-zwolnienia – zwolnienie lekarskie L4 online 

Zwolnienia lekarskie online zostały wprowadzone od 2018 roku. Pomagają otrzymać receptę od lekarza praktycznie w trybie natychmiastowym. Lekarz medyny przesyła pracodawcy informację o stanie zdrowia pacjenta. Elektroniczne L4 jest coraz bardziej popularne. Można je uzyskać bez wyjścia z domu. Warunkiem skorzystania z zaświadczenia lekarskiego online jest profil założony przez jego pracodawcę na Platformie Usług Elektronicznych (tzw. PUE). 

Aby uzyskać e-zwolnienie należy podać lekarzowi PESEL. Następnie lekarz przez specjalnie do tego stworzony system pobiera wszystkie informacje teleadresowe. Pracownik już nie ma obowiązku zgłosić się ze zwolnieniem do swojego przełożonego. Doktor przesyła wszystkie niezbędne informacje. E-zwolnienia w głównej mierze to ogromna ulga dla pracowników. Nie muszą się umawiać na wizyty stacjonarne, ani dostarczać przełożonym. Takie rozwiązanie jest dużym ułatwieniem dla obu stron. Jeżeli pracodawca ma założony profil PUE pracownik nie musi dostarczyć mu papierowego zwolnienia. Inaczej jest gdy firma profilu nie posiada. W takiej sytuacji lekarz powinien wydrukować zwolnienie, z kolei pacjent powinien je mu dostarczyć. 

Jak sprawdzić L4

Dzięki systemowi, pracownik ma możliwość sprawdzić swoje zwolnienie lekarskie. Warunkiem jest posiadanie profilu na PUE. Wydruk takiego L4, by stał się dokumentem powinien być podpisany przez lekarza i opatrzony jego indywidualną pieczątką. Wydruk tego dokumentu z systemu ma tylko i wyłącznie charakter informacyjny. 

Do systemu można się zalogować za pośrednictwem Profilu Zaufanego, certyfikatu kwalifikowanego lub bankowości elektronicznej. Dzięki temu pracownik ma dostęp do wszelkich informacji odnośnie ubezpieczenia, świadczenia, czy płatności w ZUS. Tam również w zakładce „zwolnienia lekarskie” można sprawdzić datę wystawienia zwolnienia, oraz czas jego trwania. 

Zwolnienie lekarskie a wynagrodzenie chorobowe. Kto płaci za L4?

Pracownik, który jest zatrudniony na umowie o pracę ma prawo do wynagrodzenia chorobowego, czy zasiłku chorobowego. 

Wynagrodzenie chorobowe przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy wraz z dniami wolnymi od pracy. Nie ulega obniżeniu w przypadku ograniczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego oraz nie przysługuje w przypadku, gdy pracownik nie nabył do niego prawa.

Podstawą wymiaru wynagrodzenia chorobowego jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone w okresie 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.

Na wynagrodzenie chorobowe składają się wszystkie składniki będące podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe:

• płaca zasadnicza,
• premie i nagrody uzależnione od indywidualnych wyników,
• dodatki funkcyjne i stażowe,
• wynagrodzenie za godziny nadliczbowe i nocne,
• wynagrodzenie urlopowe. 

Wynagrodzenie chorobowe przysługuje za cały okres, który określa zwolnienie lekarskie. . Wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy należy się pracownikowi przez 33 dni w ciągu roku kalendarzowego (lub 14 dni w przypadku osób, które ukończyły 50 lat. Wynagrodzenie chorobowe jest wypłacane przez pracodawcę. Jego wysokość ustala się, w zależności od niezdolności do wykonania obowiązków. Poziom wynagrodzenia przedstawia się następująco:

Po przekroczeniu okresu wypłaty wynagrodzenia chorobowego ze środków pracodawcy, od 34. lub 15. dnia niezdolności do pracy pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy, który jest finansowany ze środków ZUS. Jeżeli płatnik składek (pracodawca) nie jest uprawniony do wypłaty zasiłków, ma obowiązek przekazania do ZUS oryginału zwolnienia lekarskiego wraz z wypełnionym zaświadczeniem Z-3.

Zwolnienie lekarskie a zasiłek chorobowy 

Zasiłek chorobowy wypłacany jest pracownikowi od 34. dnia (lub od 15. dni osobom powyżej 50. roku życia) przebywania na zwolnieniu lekarskim. Świadczenia takie wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub pracodawca, jeżeli stan osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego na dzień 30 listopada roku ubiegłego roku wynosił co najmniej 20.

Zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia

Zasiłek chorobowy przysługuje pracownikom nawet po zakończeniu pracy. Warto pamiętać, że nie w każdym przypadku można ubiegać się o kontynuację zwolnienia. Aby mogło to nastąpić należy spełnić ściśle określone warunki. By ZUS wypłacał zasiłek choroby po zakończeniu umowy niezdolność do pracy powinna trwać bez przerwy przez okres 30 dni i powinna powstać:

1. nie później niż 14 dni od dnia ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego,
2. nie później niż 3 miesiące od ustania tytułu do ubezpieczenia w przypadku choroby zakaźnej (oznacza się w zaświadczeniu kodem literowym „E”). 

Zgodnie z przepisami prawa są 2 przypadki, w których można skorzystać z L4 po ustaniu zatrudnienia:

1. Niezdolność do pracy powstała jeszcze w czasie, gdy umowa o pracę obowiązywała, a następnie rozwiązała się, a były pracownik nadal jest na zwolnieniu lekarskim
2. Stosunek pracy się rozwiązuje, a pracownik idzie w tym momencie na zwolnienie lekarskie. 

Jeśli pracownik zachoruje i na tej podstawie dostanie L4, a jednocześnie w tym czasie pracodawca go zwolni lub nie przedłuży umowy o pracę – może on pozostać na zwolnieniu z prawem do zasiłku chorobowego. 

Jeśli lekarz wystawił L4 na minimum miesiąc, a okres przekroczył czas umowy o pracę, zasiłek chorobowy płaci Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Po ustaniu zatrudnienia pracownik ma prawo do zasiłku przez czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą max. przez 91 dni. Jeśli ustanie stosunek pracy (brak ubezpieczenia chorobowego) a pracownik zachoruje również ma prawo do zwolnienia od lekarza. Warunek jest taki, że choroba nastąpiła nie później niż 14 dni od zakończenia umowy. 

Komu nie przysługuje zwolnienie lekarskie po ustaniu stosunku pracy?

Prawo do starania się o zasiłek chorobowy to dopiero początek całej drogi. Należy pamiętać, by sprawdzić informację, czy nie należymy do kategorii osób, które pomimo choroby nie mają prawa do zasiłku. Wyłączenia zawierają formularz z listą osób dostępny na oficjalnej stronie ZUS-u.

Dotyczy to osób:

• mających prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy albo nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
• mających prawo do emerytury lub renty inwalidzkiej przysługującej z zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych,
• kontynuujących lub podejmujących działalność zarobkową, która daje tytuł do objęcia ubezpieczeniem chorobowym albo mających prawo do świadczeń za okres choroby,
• mających prawo do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
• mających prawo do rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego,
• które nie nabyły prawa do zasiłku w czasie ubezpieczenia (nie przepracowały wymaganego okresu wyczekiwania)
• których ubezpieczenie ustało po wyczerpaniu pełnego okresu pobierania zasiłku chorobowego

Skontaktuj się z ekspertem!

Chcesz uzyskać poradę od naszego eksperta? Skontaktuj się z nami już teraz i otrzymaj fachowe wsparcie! Nasi eksperci są gotowi pomóc Ci rozwiązać Twoje problemy i osiągnąć sukces.

Specjalista ds.kadr i płac

Zadaj pytanie