Kadry i Płace 
28 kwietnia 2023
Wynagrodzenie brutto i wynagrodzenie netto
Wynagrodzenie brutto i netto
„Brutto” i „netto” to terminy na ogół wszystkim dobrze znane, a ich rozróżnienie wydaje się proste. Nie każdy jednak sobie zdaje sprawę z ich szerokiego zastosowania, a dokładniej z wieloznaczności obu pojęć, która staje się często przyczyną nieporozumień i błędnych interpretacji. Aby tego uniknąć warto dokładnie zapoznać się z tym, co oznaczają terminy wynagrodzenie brutto i netto oraz jakie są między nimi różnice.
SPIS TREŚCI
- Wynagrodzenie brutto i netto
- Brutto – co to znaczy
- Netto – co to znaczy
- Składki odprowadzane z wynagrodzenia brutto
- Jak obliczyć wynagrodzenie netto – kalkulator wynagrodzeń
- Ubezpieczenia społeczne przy wynagrodzeniu brutto:
Wynagrodzenie brutto, a kwota netto jest pojęciem problematycznym. Nie wszyscy potrafią odróżnić, co składa się na nasze wynagrodzenie. Okazuje się jednak, że od każdej pensji nalicza się sporo różnych kwot. Wynagrodzenie brutto/netto są dwoma pojęciami, którymi z reguły posługują się pracownicy. Oba terminy określają wysokość zarobków. Są to dwie oddzielne kwoty, które należy od siebie rozróżnić.
Mówiąc o wynagrodzeniach należy wskazać 3 kwoty, z którymi obie strony umowy mają do czynienia:
- kwota netto – kwota, którą fizycznie otrzymuje osoba zatrudniona
- kwota brutto – kwota netto zwiększona o składki oraz podatki płacone przez pracownika (odprowadzane przez pracodawcę)
- kwota „brutto brutto” – kwota brutto powiększona o składki płacone przez pracodawcę.
Umowa, jaką zawiera się pomiędzy pracodawcą, a pracownikiem jest skonstruowana tak, że wysokość pensji zazwyczaj jest podawana jako wynagrodzenie brutto. Natomiast samą wypłatę dostajemy już w kwocie netto. Jest ona niższa od kwoty brutto.
Kwota netto jest potocznie nazywana wynagrodzeniem „na rękę”. Jest to zapłata po odjęciu wszystkich kosztów państwowych. Analogicznie możemy również odnieść się do cen brutto i netto za zakup towarów, czy usług. Cena brutto jest ceną, jaką płaci finalny konsument za określony produkt. Składa się na nią wynagrodzenie dla sprzedawcy i podatek. Cena netto jest sumą, jaka trafia do sprzedającego lub osoby świadczącej usługi – nie wliczając podatku VAT.
Brutto – co to znaczy
Wynagrodzenie brutto są to zarobki pracownika, które oprócz jego podstawowego wynagrodzenia za wykonaną pracę zawierają podatek i obowiązkowe składki. Tą kwotą zazwyczaj posługują się pracodawcy. Ogólnie dla przedsiębiorstwa jest to całkowity koszt pracodawcy za zatrudnienie pracownika na danym stanowisku. Krótko mówiąc – znaczy to, że na zawartej umowie widnieje wynagrodzenie brutto, czyli kwota, którą niekoniecznie należy się sugerować. Wynagrodzenie brutto to kwota, która obejmuje w sobie nie tylko pensję, ale także inne składniki, jak np. dodatki, premia itp. Dzięki niej pracownik wie, jaki jest finalny koszt zatrudnienia jego osoby. Rzeczywiste wynagrodzenie, które bezpośrednio trafia do osoby zatrudnionej jest tak naprawdę sporo niższe.
Na wynagrodzenie brutto składają się takie elementy jak:
- zaliczka na podatek dochodowy
- składka NFZ, czyli ubezpieczenie zdrowotne (dzięki czemu korzystać można z bezpłatnej opieki medycznej)
- składki ZUS (ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe).
Znaczy to, że pracownik otrzyma na swoje konto bankowe wynagrodzenie brutto zmniejszone o wysokość powyższych opłat.
Netto – co to znaczy
Rozmawiając ze swoim potencjalnym pracodawcą, należy pamiętać o różnicy jaka jest pomiędzy pensją brutto, a pensją netto. Jest ona dosyć spora, dlatego należy mieć to na uwadze przy rozmowach o pracę odnośnie zarobków. Wynagrodzenie netto, jest kwotą, jaką otrzymuje pracownik na wskazany rachunek bankowy. Zatrudniony ma możliwość złożyć wniosek do swojego pracodawcy o umożliwienie pobierania wynagrodzenia do rąk własnych.
Krótko mówiąc, kwota netto jest to kwota już po odprowadzeniu wszystkich możliwych składek. Inaczej mówiąc, kwota netto jest to kwota brutto zmniejszona o składki społeczne, podatek dochodowy i składkę zdrowotną. Aby pierw prawidłowo ustalić netto, należy ustalić wysokość wynagrodzenia brutto.
Podobają Ci się nasze artykuły? Chcesz być zawsze na bieżąco?
Zapisz się do newslettera!
Składki odprowadzane z wynagrodzenia brutto
Składki, jakie są odprowadzane z kwoty brutto z tytułu umowy o pracę są zawsze obowiązkowe. Nieco inaczej sytuacja wygląda, gdy zawierana jest umowa cywilnoprawna. W tym przypadku oskładkowanie zależy od wielu czynników. Na to, jakie składki będą opłacane zależy od takich czynników jak:
- prowadzenie własnej działalności
- praca w innym zakładzie pracy
- prawo do emerytury
- status studenta lub ucznia
- praca na podstawie innych umów cywilnoprawnych (oraz wysokość wynagrodzeń).
Pracodawca jest zobowiązany potrącić z wynagrodzenia swojego pracownika składek na ubezpieczenie społeczne (składek ZUS), które kolejno wynoszą:
- emerytalne – w wysokości 9,76% podstawy wymiaru składek
- rentowe – w wysokości 1,5% podstawy wymiaru składek
- chorobowe – w wysokości 2,45% podstawy wymiaru składek.
Łączna suma składek na ubezpieczenie społeczne, jakie są odprowadzane od pensji pracownika wynosi 13,71 %.
Oprócz ubezpieczeń społecznych, z pensji zatrudnionego oblicza się również składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9% podstawy wymiaru składek.
Nie można zapominać o tym, że polskie prawo zobowiązuje przedsiębiorcę do dodatkowego opłacania z własnej kieszeni składek za pracownika. Na składki odprowadzane od wynagrodzenia przez pracodawcę składają się:
- emerytalne – 9,76%
- rentowe – 6,5 %
- wypadkowe – 1,67%
- Fundusz Pracy (1%) i Fundusz Solidarnościowy (1,45%) – 2,45%
- Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) – 0,10%
Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,67% jest określana jako standardowa dla płatników zgłaszających nie więcej niż 9 osób ubezpieczonych. W innych przypadkach procent składki na to ubezpieczenie dla poszczególnych grup działalności ustala się w zależności od kategorii ryzyka ustalonej dla tej grupy.
Niekiedy zdarzyło się tak, że pracownik zastanawiał się, po co tak naprawdę płaci powyższe składki ZUS. Należy zrozumieć, że istota całego ubezpieczenia społecznego polega głównie na tak zwanej zasadzie przewidywalności pewnych zdarzeń. Ubezpieczenia społeczne mają na celu zabezpieczyć podstawowe potrzeby materialne osoby ubezpieczonej w razie pojawienia się pewnych zagrożeń bądź sytuacji, które mogą nas spotkać w codziennym życiu.
Jak obliczyć wynagrodzenie netto – kalkulator wynagrodzeń
Ministerstwo Finansów stworzyło i udostępniło specjalny kalkulator wynagrodzeń. Działanie to ma na celu wspomóc wszystkich pracowników w wyliczeniu kwoty wynagrodzenia. Dotyczy to różnych umów: od umowy o pracę do umów cywilnoprawnych. Dzięki kalkulatorowi wynagrodzeń osoba zatrudniona może dowiedzieć jaką otrzyma pensję „na rękę”. Ponadto dzięki temu można sprawdzić w jakich wysokościach są odprowadzane składki na ubezpieczenia oraz zaliczki na podatek PIT przez pracodawcę.
Warto pamiętać, że kalkulator wynagrodzeń ma tylko i wyłącznie charakter poglądowy. Wyliczenie wynagrodzenia, czy świadczeń społecznych nie zawsze do końca będą identyczne, niż te policzone przez księgową w biurze rachunkowym.
Ubezpieczenia społeczne przy wynagrodzeniu brutto:
Ubezpieczenie emerytalne
Na ubezpieczenie emerytalne wpłacane są składki emerytalne. Jak wskazuje nazwa mają one zabezpieczyć pracownika na dalsze lata. Odkładane tego rodzaje składki na ubezpieczenie społeczne są zapisywane na naszym indywidualnym koncie. To właśnie ta składka jest co roku waloryzowana. W przyszłości pozwoli pracownikowi uzyskać emeryturę. Wysokość tej składki to razem 19,52%. Połowę tej kwoty płaci zatrudniony, natomiast pozostałą część dokłada jego pracodawca w ramach kwoty tzw. superbrutto.
Ubezpieczenie rentowe
Składka na ten rodzaj ubezpieczenia to 8%. Pracownik płaci 1,5%, natomiast pracodawca pozostałe 6,5%. Ma na celu być zabezpieczeniem dla pracownika w razie utraty zdolności do pracy. Te składki ZUS powodują, że w momencie utraty naszych dochodów (chociażby z tytułu inwalidztwa) pracownik może liczyć na dodatkowe świadczenie z ZUS. Dosyć skomplikowany jest sposób wyliczenia tej składki. W tym przypadku oprócz stopnia choroby bierze się pod uwagę wysokość składek, jakie zostały wpłacane w czasie trwania naszej zdolności do pracy.
Ubezpieczenie chorobowe
Składka na ten rodzaj ubezpieczenia jest opłacana tylko i wyłącznie przez pracownika. Wynosi 2,45% wynagrodzenia. Jest przekazywana do ZUS. Środki te mają służyć do wypłacania zasiłków chorobowych. Przez pierwsze 33 dni (lub 14 dni u pracowników powyżej 55 lub 60 lat) choroby w roku kalendarzowym pracownikowi płaci pracodawca z własnego budżetu. Jeśli okres ten będzie znacznie dłuższy, wtedy pieniądze będą wypłacone z ZUS ze środków, jakie są zebrane na ubezpieczenia chorobowe.
Ubezpieczenie wypadkowe
Jest specyficznym typem ubezpieczenia. Jego wysokość zależy tak naprawdę od zakładu pracy. Małe firmy z reguły mają ten sam poziom, który wynosi 1,67% (płacone przez pracodawcę). W przypadku dużych przedsiębiorstw wysokość corocznie jest ustalana przez ZUS. Ubezpieczenie to pozwala wypłacać pieniądze na zasiłki, jeśli pracownik ulegnie wypadkowi w miejscu pracy.
Ubezpieczenie zdrowotne
Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% kwoty brutto, zmniejszonej o składki społeczne. Jest to z reguły 7,77% faktycznej kwoty brutto. Tę składkę wypłaca ZUS, a następnie przekazuje ją do NFZ. Opłacanie tego typu składek uprawnia pracownika do korzystania z bezpłatnej służby zdrowia.
Fundusz Pracy
Fundusz ten zarządzany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Pieniądze z tego funduszu są przeznaczane na Urzędy Pracy. Ze środków na nim zgromadzonych wypłacane są zasiłki dla bezrobotnych.
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
Na fundusz ten są wpłacane najmniejsze składki. Jest to 0,1% wynagrodzenia brutto, płacone przez pracodawcę. Pieniądze z tego tytułu są zbierane z całego kraju i wypłacane pracownikom, którzy znaleźli się w sytuacji, gdy ich pracodawca jest niewypłacalny.
