Urlop w pierwszym roku pracy

Pierwszy urlop wypoczynkowy nowo zatrudnionej osobie przysługuje na odrębnych zasadach, niż kolejny urlop. Prawo do urlopu przysługuje zatrudnionemu dopiero po przepracowaniu miesiąca. Jak urlop wypoczynkowy w nowej pracy wpływa na długość okresu próbnego? Czy w pierwszej pracy można wziąć bezpłatny urlop? Ile wynosi wymiar urlopu pracownika w jego pierwszym roku pracy?

SPIS TREŚCI

• Urlop w pierwszej pracy – nabycie prawa do urlopu
• Jak staż pracy wpływa na wymiar urlopu?
  • Pierwsza praca a urlop w pierwszym roku pracy
  • Kiedy przysługuje urlop wypoczynkowy w nowej pracy?
• Kiedy można wziąć urlop w pierwszej pracy?
• Czy można wziąć urlop na żądanie w nowej pracy?
• Kolejny pracodawca w trakcie roku kalendarzowego
• Inne formy urlopu w pierwszej pracy (urlop w pierwszym roku pracy)
• Czy za niewykorzystany urlop w pierwszej pracy należy się ekwiwalent za urlop?
• Kiedy możesz wykorzystać swoje dni wolne po pierwszym roku pracy?

Urlop w pierwszej pracy – nabycie prawa do urlopu

Urlop wypoczynkowy to nic innego jak płatne dni wolne od pracy. Urlop przysługuje pracownikowi w ciągu roku kalendarzowego. Zgodnie z kodeksem pracy prawo do urlopu przysługuje osobom zatrudnionym w oparciu o umowę o pracę. Nie ma znaczenia, czy umowa zawarta została na czas określony, czy na czas nieokreślony. Ważne jest, aby pamiętać, że umowy cywilnoprawne (czyli umowa zlecenie lub umowa o dzieło) nie gwarantują płatnego urlopu wypoczynkowego.

Jak staż pracy wpływa na wymiar urlopu?

Wymiar urlopu wypoczynkowego zależy od stażu pracy pracownika. Jeśli staż pracy jest krótszy niż 10 lat, osoba zatrudniona ma prawo do 20 dni urlopu. Jeśli natomiast staż zawodowy jest dłuższy niż 10 lat, wtedy pracownikowi przysługuje 26 dni wolnych w ciągu roku kalendarzowego. Co więc z urlopem po studiach? Warto pamiętać, że do stażu pracy nie wlicza się tylko okres zatrudnienia, ale również lata nauki. Lata nauki, które wliczają się do stażu pracy to:

• 8 lat po ukończeniu szkoły wyższej,
• 6 lat po szkole policealnej,
• 4 lata po ukończeniu liceum,
• 5 lat po ukończeniu szkoły średniej zawodowej,
• maksymalnie 3 lata po szkole zasadniczej lub innej równorzędnej.

Co istotne okresy nauki nie sumują się. Do stażu pracy wlicza się najwyższy osiągnięty poziom wykształcenia.

Pracownik nabywa prawo do urlopu już od pierwszego dnia zatrudnienia. Jednak wymiar urlopu wypoczynkowego zależy w dużej mierze od dotychczasowego stażu pracy. Określanie wymiaru urlopu inaczej przypadnie względem absolwentów studiów wyższych, a inaczej którzy już przepracowali jakiś czas.

Jeśli pracownik rozpoczyna pracę w pierwszym dniu danego miesiąca kalendarzowego, to pierwszy urlop wypoczynkowy zostanie przyznany mu po upływie pełnego miesiąca, czyli w ostatnim dniu tego miesiąca. Jeśli jednak jego praca rozpoczyna się w innym dniu miesiąca, prawo do pierwszego urlopu wypoczynkowego nabywa się z końcem miesiąca kalendarzowego lub w pierwszym dniu miesiąca następnego, zależnie od tego, który z tych dni poprzedza dzień rozpoczęcia pracy.

Przykład

Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy został zatrudniony od 01 lipca 2021. Pierwszy urlop wypoczynkowy przysługuje pracownikowi w dniu 31 lipca 2021.

Urlop w pierwszym roku pracy

Przepisy kodeksu pracy (w szczególności art. 153 § 1) jasno określają warunki dotyczące urlopu wypoczynkowego przez osobę, która podjęła pierwszą pracę w swoim życiu. Przepis ten nie dotyczy tylko okresu pierwszej pracy, który może obejmować np. tylko 3 miesiące, ale całego roku kalendarzowego, w którym ją podjęto, nawet jeśli pracownik zmieni dwukrotnie czy trzykrotnie pracodawcę.

Skontaktuj się z ekspertem!

Chcesz uzyskać poradę od naszego eksperta? Skontaktuj się z nami już teraz i otrzymaj fachowe wsparcie! Nasi eksperci są gotowi pomóc Ci rozwiązać Twoje problemy i osiągnąć sukces.

Zapraszamy do kontaktu!

Zadaj pytanie

Nowo zatrudniony pracownik nabywa prawo do urlopu, ale tzw. urlopu cząstkowego. Z upływem każdego miesiąca uzyska 1/12 urlopu wypoczynkowego, jaki przysługuje my po przepracowaniu całego roku (czyli np. 1/12 z 20 dni urlopu). To oznacza 1,66 dnia urlopu. Pracodawca nie musi zaokrąglić tego wyniku w górę, czyli do 2 dni. W tej sytuacji mówi się, że pracownik zyskuje prawo do urlopu z dołu.

Kiedy przysługuje urlop wypoczynkowy w nowej pracy?

Miesiąc pracy, w świetle przepisów prawa pracy rozumie się jako okres zatrudnienia, a nie jako już przepracowany miesiąc. Jeśli nowo zatrudniona osoba ulegnie w tym czasie wypadkowy i dostanie zwolnienie lekarskie L4 również należy mu się 1,66 dnia urlopu.

Jesteś zatrudniony na część etatu i nie wiesz ile należy Ci się urlopu? Koniecznie przeczytaj, jak wygląda praca na część etatu a wymiar urlopu wypoczynkowego

Co ważne, jeśli pracodawca zgłosi swojego pracownika do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od momentu ukończenia szkoły będzie mieć on prawo do wynagrodzenia chorobowego już od pierwszego dnia zatrudnienia. W takim przypadku nie odlicza się 30 dni okresu wyczekiwania.

Kiedy można wziąć urlop w pierwszej pracy?

W przypadku podjęcia pierwszej pracy ustawodawca nie przewiduje nabycia prawa do urlopu w pełnym wymiarze (z chwilą rozpoczęcia stosunku pracy). Przysługujący urlop pracownikowi jak wspominaliśmy wyżej, nalicza się dopiero po każdym przepracowanym miesiącu (1/12 z rocznego wymiaru urlopu wypoczynkowego).

Inaczej mówiąc, jeżeli w momencie podjęcia pierwszej pracy pracownikowi przysługuje urlop w wysokości 20 dni w wymiarze rocznym to pierwszy raz pracownik nabywa prawo do urlopu po w ilości: 1,67 dnia. Pracownik ma prawo wziąć 1 dzień urlopu po pierwszym miesiącu pracy. Warto pamiętać, że pracodawca nalicza urlop również tak, aby było to korzystniejsze dla pracownika (dzięki zaokrągleniu do 2 dni wolnego). Należy jednak pilnować, aby w wymiarze rocznym nie została przekroczona liczba 20 dni.

Czy można wziąć urlop na żądanie w nowej pracy?

Każdy pracownik ma prawo złożyć wniosek o urlop na żądanie nawet wtedy, kiedy to jest jego pierwszy miesiąc pracy. Ważne jest, czy:

• nie wykorzystał go całkiem w poprzedniej firmie (co wpisuje się na świadectwie pracy)
• dysponuje odpowiednim wymiarem urlopu wypoczynkowego, bo urlop na żądanie wynosi maksymalnie 4 dni na rok kalendarzowy i odlicza się z tego limitu
• to nie jest jego pierwsza praca w życiu, ponieważ wtedy prawo do 1,66 dnia urlopu (lub 2 dni po opcjonalnym zaokrągleniu) zyska dopiero po jednym przepracowanym miesiącu.

Zobacz: Nieobecność w pracy – jakie są tego konsekwencje?

Warto pamiętać, że pracodawca może odmówić urlopu na żądanie. Odrzucenie wniosku powinno być dokładnie uargumentowane. Oprócz urlopu na żądanie, pracownik ma prawo poprosić również o zwolnienie z powodu siły wyższej lub też wziąć bezpłatny urlop opiekuńczy. Oba wnioski powinny zostać uwzględnione przez pracodawcę. Będą wiążące, jeśli zostaną złożone przez pracownika w ustawowym terminie, czyli najpóźniej w dniu zwolnienia lub 1 dzień przed rozpoczęciem urlopu opiekuńczego.

Kolejny pracodawca w trakcie roku kalendarzowego

Jeśli osoba zatrudniona pozostaje u jednego pracodawcy w stosunku pracy jedynie przez część miesiąca, a następnie dochodzi do rozwiązania umowy o pracę, nawiązując kolejny stosunek pracy z innym pracodawcą, wtedy miesięczny okres zatrudnienia uprawniający do nabycia prawa do pierwszego urlopu ustala się z upływem 30 dni zatrudnienia.

Przykład

Pracownik pozostawał w zatrudnieniu od 1 do 15 marca 2021, a następnie od 4 lipca. Miesięczny okres zatrudnienia uprawniający do pierwszego urlopu wypoczynkowego upłynie w dniu 18 lipca 2021, czyli 30 dnia pracy (15 dni marca + 15 dni lipca).

Inne formy urlopu w pierwszej pracy (urlop w pierwszym roku pracy)

Jakie inne urlopy może wziąć pracownik, oprócz urlopu wypoczynkowego? Oprócz urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi może starać się o :

• urlop na żądanie
• urlop okolicznościowy
• urlop bezpłatny.

Urlop na żądanie wynosi 4 dni w ujęciu rocznym (niezależnie od momentu podjęcia zatrudnienia, czy stażu pracy. Urlop okolicznościowy natomiast odnosi się do wydarzeń, lub ceremonii jak ślub pracownika, narodziny dziecka, ślub dziecka, pogrzeb dziadka, pogrzeb babci itp. Wniosek o jego udzielenie musi zostać poparty stosownym dokumentem. Natomiast urlop bezpłatny jest również możliwy w pierwszej pracy. W tym wypadku warto jednak pamiętać, że korzystając z urlopu bezpłatnego zatrudniony traci prawo do kolejnych części naliczającego się urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że podczas miesiąca urlopu bezpłatnego nowo zatrudniony pracownik nie nabywa praw do 1,66 dnia wolnego.

Czy za niewykorzystany urlop w pierwszej pracy należy się ekwiwalent za urlop?

Czy pracownikowi w pierwszej pracy należy się ekwiwalent za niewykorzystany urlop? Tak, jak najbardziej. Jeśli pracownik nie wykorzysta urlopu, który mu przysługuje ma prawo otrzymać ekwiwalent pieniężny (ekwiwalent urlopowy). Zgodnie z art. 1671 kodeksu pracy, pracodawca może udzielić pracownikowi urlop w okresie wypowiedzenia bez jego zgody, ale strony mogą również ustalić, że zatrudniona osoba będzie pracowała aż do końca rozwiązania umowy o pracę.

Kiedy możesz wykorzystać swoje dni wolne po pierwszym roku pracy?

Po ukończeniu pierwszego roku pracy wymiar urlopu jest przyznawany „z góry”. W praktyce oznacza to, że na początku każdego roku kalendarzowego pracownik otrzymuje pełen wymiar urlopu za nadchodzący rok, który może wykorzystać według własnego uznania. Warto jednak pamiętać o konsultacjach z przełożonym oraz planowaniu urlopu tak, by nie zakłócało to funkcjonowania firmy.

Skontaktuj się z ekspertem!

Chcesz uzyskać poradę od naszego eksperta? Skontaktuj się z nami już teraz i otrzymaj fachowe wsparcie! Nasi eksperci są gotowi pomóc Ci rozwiązać Twoje problemy i osiągnąć sukces.

Specjalista ds.kadr i płac

Zadaj pytanie