Prawo Pracy 
14 sierpnia 2024
Urlop ojcowski 2023
Urlop ojcowski
Urlop ojcowski przysługuje ubezpieczonemu ojcu. Urlop ojcowski 2023 to jeden z przewidzianych w Kodeksie pracy urlopów, które przysługują mężczyznom opiekującym się dziećmi — należy się on również rodzicom adopcyjnym.
Zgodnie z przepisami prawa, przeznacza się go na spędzenie czasu z nowonarodzonym lub przysposobionym dzieckiem. Prawo do tego urlopu jest wyłącznym i samodzielnym prawem ojca. Przysługuje również w sytuacjach, kiedy matka dziecka nie jest pracownicą i nie ma prawa skorzystać z urlopów związanych z urodzeniem dziecka. Komu należy się urlop ojcowski? Czy każdy może z niego skorzystać? Jaki jest czas urlopu i jak złożyć o niego wniosek? Przeczytaj artykuł, a znajdziesz odpowiedzi na Twoje wątpliwości.
SPIS TREŚCI
- Zasady udzielania urlopu 2023
- Komu przysługuje urlop ojcowski 2023
- Wymiar urlopu ojcowskiego
- Urlop ojcowski i tacierzyński – zmiany w kodeksie pracy 2023
Zasady udzielania urlopu
Urlop ojcowski nie jest jedynym świadczeniem, z jakiego ma prawo skorzystać mężczyzna w związku z narodzinami dziecka. Przysługuje im także inny rodzaj urlopu – urlop tacierzyński, czyli część urlopu macierzyńskiego.
Kwestia urlopu ojcowskiego została uregulowania kodeksem pracy. Dlatego też prawo do urlopu ojcowskiego pozostaje dla mężczyzn, zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę. Wymiar czasu zatrudnienia nie ma tu żadnego znaczenia.
Zapisz się do newslettera!
Urlop nie przysługuje osobom:
- pozbawionym praw rodzicielskich
- które nie utrzymują z dzieckiem kontaktu
- osobom, które nie są do tego uprawnione.
Chociaż nazwa może być myląca, urlop ojcowski to nie to samo, co urlop tacierzyński. Ten drugi to część urlopu macierzyńskiego, z którego matka dziecka może zrzec się na rzecz ojca. Obejmuje maksymalnie 6 tygodni.
Zobacz też: Ulga na dziecko
Komu przysługuje urlop ojcowski
Urlop ojcowski przysługuje ojcu, który wychowuje dziecko. Ważne jest, aby w czasie urlopu ojcowskiego był pracownikiem zatrudnionym na podstawie:
- umowy o pracę
- powołania,
- wyboru,
- mianowania
- spółdzielczej umowy o pracę.
Urlop przysługuje tylko i wyłącznie ojcu dziecka na wniosek pracownika. Matka dziecka, lub inna osoba nie ma możliwość by go przejąć. Co ważne, ojciec dziecka nie musi pozostawać w związku małżeńskim z matką dziecka. Istotne jest, by z tych uprawnień skorzystała osoba, która opłaca ubezpieczenie chorobowe.
Po urlopie (również tacierzyńskiego) istnieje możliwość wziąć urlop wychowawczy. Jest on przeznaczony w celu opieki nad dzieckiem. Niestety nie jest on płatny. Istnieje możliwość otrzymania zasiłku wychowawczego. Jednak, aby tak było należy spełnić specjalne kryterium dochodowe.
Czytaj też: Urlop macierzyński
Wymiar urlopu ojcowskiego
Każdy ojciec wychowujący dziecko ma prawo skorzystać z 2 tygodni urlopu ojcowskiego w ciągu 24 miesięcy od dnia narodzin dziecka. Urlop ojcowski 2023 wynosi 14 dni kalendarzowych. Jest to dość istotne, bowiem jeśli w trakcie jego trwania wypadną dni wolne od pracy, świadczenie nie zostanie wydłużone. Urlopu nie trzeba wybierać jednorazowo. Można go rozłożyć w czasie na dwie, 2-tygodniowe części. Za czas spędzony na urlopie ojcowskim należy się 100% wynagrodzenia.
Biologiczny ojciec nie musi wykorzystać urlopu zaraz po narodzinach. Czas na jego wykorzystanie mija po ukończeniu przez dziecko 2 roku życia. Nieco inaczej sytuacja kreuje się w przypadku ojców adopcyjnych. Ojciec wychowujący takie dziecko może wykorzystać urlop nawet do 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia postanowienia, które stwierdzi o przysposobieniu dziecka.
Jednakże, aby tak było należy spełnić kilka warunków:
- dziecko nie może mieć więcej niż 7 lat,
- jeśli odroczono obowiązek szkolny, urlop można wykorzystać do ukończenia przez dziecko 10. roku życia.
Jednakże nie oznacza to, że każdy ma prawo do urlopu ojcowskiego. Z tego przywileju nie może skorzystać ubezpieczony, który nie angażuje się w wychowanie dziecka.
Pamiętaj! Niewykorzystany w ciągu 2 lat urlop ojcowski przepada.
Urlop ojcowski 2023 – jakie dokumenty należy złożyć w ZUS?
Aby ojciec narodzonego dziecka mógł otrzymać świadczenie takie jak zasiłek macierzyński powinien złożyć w ZUS właściwe dokumenty.
Należą do nich:
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (lub postanowienie sądu o jego przysposobieniu)
- potwierdzenie udzielenia urlopu ojcowskiego
- oświadczenie, że ojciec nie pobrał jeszcze zasiłku macierzyński za okres urlopu ojcowskiego, które powinien wypełnić pracodawca w zaświadczeniu ZUS Z-3.
Ważne jest, by nie zapomnieć o złożeniu całej dokumentacji. Należy również pilnować wszystkich terminów. Od tego zależy, czy ojciec dziecka otrzyma świadczenie. Warto podkreślić, że wykorzystanie urlopu ojcowskiego nie wpływa na prawa do innych urlopów związanych z rodzicielstwem.
Pracodawca dopuszcza pracownika po zakończeniu urlopu ojcowskiego do pracy na dotychczasowym stanowisku. Jeśli to nie jest możliwe, może zaproponować mu stanowisko równorzędne z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu. Jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem za pracę, jakie otrzymywałby, gdyby nie korzystał z urlopu.
Urlop ojcowski i tacierzyński – zmiany w kodeksie pracy 2023
Nowelizacja kodeksu pracy wprowadza małe zmiany, jeśli chodzi o urlop ojcowski 2023. Na podstawie obecnie obowiązujących przepisów, urlop ten przysługuje nie dłużej niż do:
- ukończenia przez dziecko 24 miesięcy życia
- upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko do lat 14.
Nowelizacja przepisów powyższe okresy skraca o połowę. Po jej wejściu w życie ojciec, który wychowujący dziecko samotnie może skorzystać z niego maksymalne do:
- ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia
- ukończenia 12 miesiąca od momentu uprawomocnienia się postanowienia w przypadku przysposobienia dziecka
Po nowelizacji przepisów urlop ojcowski dla pracowników – ojcu zostanie zmodyfikowany. Nie będą to bardzo drastyczne zmiany. W głównej mierze dotyczyć będą wymiaru przysługującego urlopu.
Jeśli nowe przepisy prawa wejdą w życie urlop ojcowski 2023 udzielany będzie nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko:
- 24 miesięcy życia
- 14 lat (pod warunkiem, że nie upłynęły 24 miesiące od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie tego dziecka).
Nowe zasady dotyczą ojców dziecka, którzy rozpoczęli wychowywanie dziecka już po wejściu w życie nowych, znowelizowanych przepisów. W szczególności dotyczyć to będzie ojców, których dzieci przyszły na świat już po rządami Kodeksu pracy w nowym brzmieniu.
