Kadry i Płace 
2 maja 2023
Umowa zlecenie
Przedsiębiorca zatrudniając pracowników może skorzystać z wielu form zatrudnienia. Jedną z najpopularniejszych metod jest umowa o pracę lub umowa cywilnoprawna. Jednym z takich rozwiązań jest umowa zlecenia. Czy powszechnie wiadomo, czym się charakteryzuje i jakie są różnice w odniesieniu do umowy o pracę? Na te oraz na kilka innych pytań odpowiadamy poniżej.
SPIS TREŚCI
- Umowa zlecenie – co to za umowa
- Umowa zlecenie – jakie składki
- Co daje umowa zlecenie dla zleceniobiorcy?
- Umowa zlecenie – jak wygląda i na jakich warunkach?
- Wzór umowy zlecenie
- Jak rozwiązać umowę zlecenie ?
- Minimalna stawka godzinowa przy umowie zlecenia
- Ile można zarobić na umowie zlecenia? Jaka jest minimalna stawka godzinowa?
- Urlop wypoczynkowy a umowa zlecenie
Umowa zlecenie – co to za umowa
Umowa zlecenie jest to umowa cywilnoprawna. Jest uregulowana w kodeksie cywilnym. Umowa zlecenie to zobowiązanie jednego podmiotu (tzw. zleceniobiorcy) do wykonywania czynności dla drugiego podmiotu (tzw. zleceniodawcy). Warunki pracy są określone w umowie. Jedna strona zleca wykonanie pracy drugiej stronie. Umowę taką zawiera się ustnie lub pisemnie. Z reguły jest ona spotykana w przypadku umów o świadczenie usług IT czy księgowości. Strony mogą się również dogadać co do formy płatności – np. ryczałtowej. Umowa zlecenie to elastyczna forma, którą można dostosować indywidualnie do osoby.
Zapisz się do newslettera!
Umowa zlecenie – jakie składki
Zgłoszenie składek przez zleceniodawcę dokonuje się w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia umowy. Potrzebny jest do tego formularz zgłoszeniowy ZUS-ZUA. Przedsiębiorca powinien również zgłosić zatrudnionego do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Składki na ubezpieczenie do ZUS odprowadzane są wtedy, gdy osoba nie jest zatrudniona w innej firmie na podstawie umowy o pracę.
Kiedy umowa zlecenie jest dla zleceniobiorcy jedynym tytułem ubezpieczenia (czyli zatrudniony ma tylko jedno miejsce pracy) zleceniodawca jest zobligowany do odprowadzania podstawowych składek.
Jeśli umowa zlecenie jest jedynym tytułem ubezpieczenia dla strony, pracodawca odprowadza następujące składki:
- składkę rentową
- składkę emerytalną
- składkę wypadkową
- składkę zdrowotną.
Składka wypadkowa jest odprowadzana wtedy, gdy zleceniobiorca wykonuje swoje czynności w siedzibie firmy, lub na jej terenie. Zleceniodawca jest zobowiązany od zapewnienia pracownikom bezpiecznych warunków do pracy (zasady BHP). W przypadku ubezpieczeń społecznych obowiązkowych – składki obowiązują od razu. Czyli w momencie zawarcia umowy zlecenie. Od momentu rozwiązania umowy trwają jeszcze 30 dni. Inaczej sprawa kształtuje się w przypadku składki chorobowej. Ubezpieczenie to ma charakter dobrowolny. To zleceniobiorca decyduje, czy jest nią objęty, czy też nie. Oczywiście warto się na nią zdecydować. Jeśli osoba jest niezdolna do pracy, uzyskuje dzięki temu prawo do różnych zasiłków. Do ubezpieczenia chorobowego pracownik jest zgłaszany przez swojego pracodawcę.
Co daje umowa zlecenie dla zleceniobiorcy?
W potocznym rozumieniu umowa zlecenie często jest traktowana gorzej względem umowy o pracę. Oczywiście nie jest to prawdą. Wszystko zależy od tego, na jakich warunkach pracujemy i od sytuacji potencjalnego zatrudnionego. Praca przy umowie zlecenia ma swoje korzyści. Możemy do nich zaliczyć:
- swobodę pracy (swoboda czasu)
- możliwość jej rozwiązania w każdej chwili
- możliwość powierzenia zlecenia osobie trzeciej
- gwarantowaną stawkę minimalną (rosnącą z każdym rokiem)
- elastyczny czas pracy (idealna forma zatrudnienia dla osób uczących się)
Ten rodzaj stosunku pracy najczęściej jest doceniany przez studentów. Osoby te dopiero zaczynają szukać swojego miejsca pracy. Potrzebują nie tylko stabilizacji, ale także bezpieczeństwa w zatrudnieniu. Uczniowie, czy studenci przed 26 rokiem życia nie podlegają obowiązkowym składkom na ubezpieczenie ZUS. Wynagrodzenie pomniejsza się tylko i wyłącznie o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Umowa zlecenie ma wiele zalet. Jedną z nich jest dla osób uczących się uzyskanie wyższego wynagrodzenia netto niż na umowie o pracę. Prawo do korzystania ze świadczeń opieki medycznej refundowanych przez NFZ zapewnia w takiej sytuacji rodzic lub uczelnia. Osoby uczące się, nie mogą przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. W takiej sytuacji nie przysługuje zleceniobiorcy zasiłek.
Umowa zlecenie – jak wygląda i na jakich warunkach?
Umowa zlecenie może być zawarta w formie pisemnej lub ustnej. Powinny być zawarte w niej takie elementy jak:
- określenie stron umowy
- opis współpracy i zlecenia
- termin wykonania zlecenia
- wynagrodzenie
- zasady dot. odpowiedzialności
Umowa zlecenie – określenie stron
Jeżeli umowa zlecenie zawierana jest pomiędzy osobami fizycznymi, należy pamiętać, by znalazły się w niej imiona i nazwiska stron, daty urodzenia, adresy zamieszkania, numery dokumentów, imiona rodziców oraz numery PESEL. W przypadku, gdy powyższe osoby fizyczne prowadzą działalność niezbędna jest nazwa działalności i jej NIP. Jeśli jedna ze stron jest spółką, w zapisie musi znaleźć się nazwa spółki, adres siedziby, numer wpisu do KRS oraz podmiot upoważniony do jej reprezentowania.
Należy pamiętać, że na umowie zlecenia, zleceniodawca powinien określić miejsce i datę zawarcia umowy.
Opis współpracy i zlecenia
W dokumencie zleceniodawca powinien dokładnie sprecyzować zakres zadań zatrudnionego. Im będzie dokładniejszy opis, tym prościej będzie można rozwiązywać pojawiające się spory. Na pewno ułatwi to także dochodzenie wszelkich roszczeń. Z drugiej strony, dokument powinien określać także obowiązki zleceniodawcy wobec zleceniobiorcy. W tym dostarczenie niezbędnych materiałów do wykonania zlecenia.
Termin wykonania zlecenia i wynagrodzenie
Zawierając umowę istotne jest określenie czasu, na jaki zostanie ona zawarta. Należy również podać dzień rozpoczęcia zlecenia i dzień jego zakończenia. Podobnie jak w przypadku umowy o pracę, zleceniodawca ma prawo ją w każdej chwili wypowiedzieć. Co roku minimalna stawka godzinowa ulega zmianie. Wynagrodzenie za godzinę wykonywania pracy nie może być niższe od określonej kwoty. Jest ona ściśle określana przepisami prawnymi. Jeśli obie strony ustaliły niższe wynagrodzenie, należy je wyrównać do minimalnej stawki. Aby znać odpowiednią wysokość, trzeba umieścić w umowie zapis określenia sposobu potwierdzenia liczby przepracowanych godzin.
Zasady dot. odpowiedzialności
Pracodawca podpisując dokument umowy powinien zapisać, co zrobić w sytuacji niedopełnienia umowy. Może to być związane z niewykonaniem zlecenia, bądź wykonania go w sposób nienależyty. W tym zapisie można także określić jakie konsekwencje niosą ze sobą inne zdarzenia. Chociażby anulowanie zlecenia, lub zmianę (pomniejszenie) wynagrodzenia.
Wszystko co zostało wyżej przedstawione, należy do jednych z niezbędnych elementów, które powinny być zawarte. Istnieje jeszcze szereg innych spraw, które można zapisać. Oczywiście zależy to wszystko od stron. Można np. dodać wzmiankę o niedopuszczeniu powierzenia zleconych czynności osobom trzecim. Można dodać zapis, iż w sprawach nieuregulowanych umową zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego .
Wszelkie zmiany powinny być wprowadzane w formie pisemnej, pod rygorem nieważności. Oczywiście umowa powinna być własnoręcznie podpisana przez obie strony.
Umowa zlecenie w przeciwieństwie do umowy o pracę nie ma obowiązku zawierać na piśmie. Strony mogą zawrzeć ją w formie ustnej. Wszelkie zmiany umowy zawarte w tej formie mogą być wprowadzone w podobny sposób. Jeżeli przepisy kodeksu cywilnego nie stanowią inaczej, to nie obowiązują nas m.in. przepisy ochronne dotyczące czasu pracy, minimalne wynagrodzenie, prawo do urlopu, prawo do przerw w pracy ani okres wypowiedzenia.
Wzór umowy zlecenie
Jak rozwiązać umowę zlecenie ?
Na podstawie przepisów Kodeksu Cywilnego, wypowiedzenie umowy może nastąpić w dowolnej chwili. Niezależnie od czasu, na jaki była wcześniej zawarta, czy wykonania zlecenia. Rozwiązanie umowy wygasa ze skutkiem natychmiastowym. W dokumencie strony mają prawo umieścić zapis dotyczący wypowiedzenia. Rozwiązanie umowy zlecenia nie musi być zawarte na piśmie. Jednakże powinno zostać wyrażone w taki sposób, by obie strony nie miały wątpliwości co do charakteru czynności prawnej. Wypowiedzenie powinno być ujęte w takiej formie, w której została zawarta umowa.
Co musi zawierać wypowiedzenie umowy zlecenie?
Rozwiązanie umowy powinno zawierać następujące elementy:
- datę i miejsce złożenia wypowiedzenia
- imię i nazwisko stron
- adres zamieszkania
- adres siedziby firmy
- informację o tym, kto wypowiada umowę-zlecenie
- na końcu obie strony muszą złożyć swoje podpisy.
Minimalna stawka godzinowa przy umowie zlecenia
Minimalna stawka godzinowa dotyczy umów zlecenia oraz umów o świadczenie usług. Ta regulacja została wprowadzona w styczniu 2017 r. Miała na celu ograniczyć nadużywanie umów cywilnoprawnych. Ponadto jej celem była ochrona osób o najniższych zarobkach. Wtedy też wprowadzono ujednoliconą stawkę dla osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych. Stawka ma zastosowanie do umów, jakie są wykorzystywane przez organizacje pozarządowe. Dotyczy to również sytuacji, kiedy organizacja pozarządowa zleca pracę osobie fizycznej wykonującej działalność gospodarczą, jeśli ta osoba sama nie zatrudnia innych osób lub nie zleca im pracy – czyli chodzi tu o tzw. samozatrudnionych.
Należy pamiętać, że zleceniobiorca nie może w żaden sposób zrzec się prawa do minimalnego wynagrodzenia. Wypłata powinna nastąpić w formie pieniężnej. Oznacza to, że pracodawca nie może zapłacić za zlecenie w innej formie. Wysokość minimalnej stawki godzinowej jest związana z wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę. Adekwatnie razem z nią będzie wzrastać.
Termin wypłaty wynagrodzenia dla pracownika zależy od tego, w jaki sposób strony sprecyzowały zapis w umowie. Jeśli termin został sprecyzowany to nie ma wątpliwości. Jeśli nie, zleceniodawca jest zobowiązany dokonać zapłaty po zakończeniu zlecenia. Nie musi być to w trybie natychmiastowym. Obie stroną mogą wcześniej umówić się na wypłatę. Wynagrodzenie nie musi być jednorazowe. Ustalenie może dotyczyć wypłaty tygodniowej, czy miesięcznej. Najważniejsze, by ani zleceniodawca, ani zleceniobiorca nie byli poszkodowani, bądź co gorsze – zmuszeni do akceptacji określonych warunków.
Ile można zarobić na umowie zlecenia? Jaka jest minimalna stawka godzinowa?
Wysokość wynagrodzenia zależy w dużej mierze od stawki wynagrodzenia, jaka została określona pomiędzy stronami. Może być to stawka miesięczna, a może być to stawka godzinowa. W przypadku stawki godzinowej obowiązuje już minimalna stawka określona przepisami prawa. Wynagrodzenie może zostać również określone prowizyjne. W takiej sytuacji wszystko zależy od wyników pracy zatrudnionego. Umowa zlecenie jest nazywana umową starannego działania. Pracownik jest zobowiązany wykonywać określonego czynności. Pracodawca natomiast rozlicza go z efektu działań. Zleceniobiorca ma swoje czynności wykonywać z należytą starannością.
Jeśli zleceniobiorca się rozchoruje i pójdzie na zwolnienie lekarskie, to ma prawo do zasiłku chorobowego, ale pod warunkiem, że podlega ubezpieczeniu chorobowemu. To ubezpieczenie chorobowe na umowie zlecenia jest co do zasady dobrowolne – chyba, że to umowa zlecenia z własnym pracownikiem albo umowa zlecenia ze studentem. W tym pierwszym przypadku ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy jest obowiązkowe, w tym drugim dobrowolne nie wchodzi w grę, bo ubezpieczenie chorobowe dobrowolne jest możliwe jedynie tam, gdzie obowiązkowa jest składka na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, a wynagrodzenie ze zlecenia ze studentem w ogóle nie jest ozusowane.
Jeśli zleceniobiorca zachoruje, a jednocześnie podlega ubezpieczeniu chorobowemu, ma z tego tytułu prawo do zasiłku chorobowego.
Urlop wypoczynkowy a umowa zlecenie
Urlop wypoczynkowy jest pojęciem regulowanym przepisami kodeksu pracy. W takim wypadku treść umowy zlecenie może zawierać informację odnośnie urlopu odpłatnego. Wtedy należy zrobić adnotację, że urlop wypoczynkowy nie będzie skutkował zmniejszeniem wynagrodzenia. Zapis ten w umowie cywilnoprawnej da prawo zatrudnionemu pracownikowi do płatnego wypoczynku. W przypadku umowy cywilnoprawnej, nie obowiązują przepisy zawarte w Kodeksie pracy. Zatrudniony ma tylko takie uprawnienia, jakie wynikają z warunków umowy.
Reasumując, osobie zatrudnionej przysługują uprawnienia, jakie określa się w treści umów. W przypadku umów cywilnoprawnych nie bierze się pod uwagę czynności regulowanych kodeksem pracy. Aby zleceniobiorca mógł mieć prawo do urlopu wypoczynkowego, w treści umowy należy zawrzeć informację o możliwości przerwy w świadczeniu usług na rzecz zleceniodawcy, które nie skutkowałoby obniżeniem wynagrodzenia.
Należy pamiętać, że w przypadku gdy zatrudnienie na podstawie umowy zlecenie ma charakter stosunku pracy, zleceniobiorca może wystąpić do Sądu Pracy o ustalenie zaistnienia wspomnianego stosunku pracy w miejscu umowy cywilnoprawnej.
