Umowa na zastępstwo a ciąża

Kobiety w ciąży, które są zatrudnione na umowie o prawie mają prawo nie tylko do zasiłku macierzyńskiego, ale również do urlopu rodzicielskiego. W związku z tym, pracownikom zatrudnionym na zastępstwo przysługują wszystkie prawa pracownicze. Przy umowie na zastępstwo mamy bardzo podobne prawa, jak pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę na czas określony. Co jednak w przypadku umowy na zastępstwo? Co w sytuacji, kiedy pracownica zatrudniona na zastępstwo zaszła w ciążę? Czy zostaje ona przedłużona do dnia porodu? Czy podczas umowy na zastępstwo obowiązuje ochrona przed zwolnieniem ciężarnej?

SPIS TREŚCI

• Umowa na zastępstwo a ciąża
  • Umowa o pracę na zastępstwo z pracownicą w ciąży
• Czy można zwolnić kobietę w ciąży na umowie o zastępstwo?
• Zwolnienie lekarskie w ciąży przy umowie na zastępstwo
• Ciąża a umowa na zastępstwo – kiedy poinformować pracodawcę?
• Czy umowa na zastępstwo ulega przedłużeniu do dnia porodu?
• Zastępstwo w ciąży a zasiłek macierzyński
• Umowa na zastępstwo a ciąża – prawa i obowiązki

Umowa na zastępstwo a ciąża

Ciąża na zastępstwie – co w takim przypadku? Pod wieloma względami w ramach umowy na zastępstwo pracownikowi przysługują podobne prawa jak przy umowie o pracę (pomijając jedynie fakt ciągłości zatrudnienia). Umowa na zastępstwo jest szczególnym rodzajem umowy. Mimo, że jest to umowa zawarta na czas określony to jednak w kodeksie pracy nie znajdziemy o niej żadnych informacji. Co w przypadku, gdy na czas zastępstwa za nieobecnego pracownika, kobieta – pracownica zajdzie w ciążę? Czy ochrona kobiet w ciąży w tym przypadku obowiązuje? Jakie prawa ma ciężarna?

Kobieta, która zajdzie w ciąże podczas umowy na zastępstwo również podlega ochronie ciążowej pod względem prawnym. Z reguły przy standardowej umowie o pracę na czas określony zajście przez kobietę w ciąży skutkuje automatycznym przedłużeniem jej do dnia porodu. W przypadku umowy o zastępstwo, zwykle nie obowiązuje zasada automatycznego przedłużania umowy w przypadku zajścia pracownicy w ciążę, ani też po powrocie pracownika zastępowanego do pracy. Oznacza to, że pracodawca ma prawo rozwiązać umowę bez względu na sytuację prawną pracownicy.

Przyszła mama powinna zdawać sobie sprawę, że pracując na umowie na zastępstwo (dotyczy zastępstwa pracownika) jej umowa nie ulegnie rozwiązaniu od razu. Dopiero powrót do pracy osoby, której zastępuje spowoduje rozwiązanie jej umowy. Po prostu zastępstwo kończy się.

Umowa o pracę na zastępstwo z pracownicą w ciąży

Jak wygląda ochrona pracy kobiet w przypadku zajścia w ciążę? Kobieta w ciąży podlega szczególnej ochronie ciążowej, również w przypadku umowy o pracę na zastępstwo. Zatrudnienie czasowe nie ma tak szerokiego zastosowania, jak umowa o pracę na czas nieokreślony. Jednak mimo wszystko zgodnie z obowiązującym prawem ma ona pewne przywileje. Przywileje te określa dokładnie art. 177 kodeksy pracy, zgodnie z którym pracodawca nie może:

• wypowiedzieć umowy w czasie ciąży
• rozwiązać umowy w okresie ciąży
• rozwiązać umowy w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy (chyba że zajdą specjalne przesłanki uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia).

Chociaż umowa o pracę na zastępstwo nie jest automatycznie przedłużana do dnia porodu (kończy się wraz z terminem określonym w umowie), to zakaz rozwiązywania stosunku pracy z ciężarną gwarantuje pracownicy poczucie bezpieczeństwa.

Czy można zwolnić kobietę w ciąży na umowie o zastępstwo?

W ramach umowy o pracę (czy to na czas określony, czy nieokreślony) pracodawca nie może zwolnić kobiety w ciąży. Co istotne, umowa o pracę na czas określony powinna zostać przedłużona do dnia porodu. W przypadku umowy na zastępstwo jest nieco inaczej.

Przeczytaj, czym jest nieprawidłowe wykorzystanie L4 i jakie są tego skutki!

Pracodawca nie ma obowiązku przedłużyć umowy z kobietą w ciąży. Jeśli koniec umowy na zastępstwo przypada podczas ciąży, po prostu się ona kończy i nie trzeba jej przedłużać. Z drugiej strony jednak pracodawca nie ma prawa zwolnić pracownicy aż do momentu powrotu zastępowanego pracownika. Można powiedzieć, że kobiety w ciąży zatrudnione na podstawie takiej umowy są chronione wyłącznie połowicznie.

Jeżeli termin rozwiązania umowy na zastępstwo przypadnie między 3 miesiącem ciąży, ale przed porodem, umowa musi zostać przedłużona do dnia porodu. Chyba, że w międzyczasie wróci zastępowany pracownik – wtedy po prostu umowa jest zakończona.

Zwolnienie lekarskie w ciąży przy umowie na zastępstwo

Choć kobieta w ciąży, zatrudniona na podstawie umowy o pracę na zastępstwo nie jest chroniona tak, jak w przypadku „zwykłej” umowy to zachowuje prawo do zasiłku chorobowego, po spełnieniu określonych warunków. Prawo do zasiłku chorobowego przysługuje pracownikowi w trakcie ubezpieczenia chorobowego, którym jest objęty przez co najmniej 30 dni. W praktyce oznacza to, że kobieta w ciąży może pobierać zasiłek chorobowy, tylko jeśli wykonywała pracę na rzecz pracodawcy i była ubezpieczona przez minimum 30 dni.

W tej sytuacji kobieta w ciąży zatrudniona na umowie na zastępstwo ma prawo do zasiłku chorobowego, a jeśli umowa kończy się w trakcie zwolnienia lekarskiego, które jest podstawą do wypłaty świadczenia, wówczas zachowuje prawo do zasiłku do momentu zakończenia leczenia, o ile zachowa ciągłość pomiędzy kolejnymi zwolnieniami lekarskimi i przedłoży je do ZUS.

Praca na urlopie macierzyńskim jest możliwa! Sprawdź i dowiedz się, kiedy i u kogo możesz podjąć pracę.

Ciąża a umowa na zastępstwo – kiedy poinformować pracodawcę?

Jakie są prawa ciężarnej? Wiele pracujących kobiet (szczególnie na umowie na zastępstwo) nie wie jak rozmawiać ze swoim pracodawcą o ciąży.

Polskie prawo nie określa jasno, kiedy należy poinformować pracodawcę o ciąży, co powinno być indywidualną decyzją każdej kobiety. Kobiety wykonujące pracę wymagającą wysiłku fizycznego lub długotrwałego stania częściej decydują się na szybsze powiadomienie szefa. Niemniej jednak zaleca się oczekiwanie przynajmniej do trzeciego miesiąca ciąży, który według lekarzy jest bardziej pewny. Po tym czasie pracodawca nie może zwolnić kobiety aż do zakończenia umowy lub powrotu zastępowanego pracownika. Natomiast po poinformowaniu pracodawcy o ciąży, pracownica może skorzystać z różnych przywilejów, takich jak rezygnacja z nadgodzin czy możliwość wyjścia na badania w czasie pracy. Ostateczna decyzja, kiedy i czy poinformować szefa, należy wyłącznie do pracownika i jego partnera.

Czy umowa na zastępstwo ulega przedłużeniu do dnia porodu?

Czy pracodawca jest zobowiązany przedłużyć umowę kobiecie w ciąży? Jeśli umowa na zastępstwo wygasa przed porodem i później niż 3 miesiące od początku ciąży, powinna zostać przedłużona do dnia porodu. Wyjątkiem będzie sytuacja, w której do pracy wróci zastępowany pracownik. Wtedy kontrakt wygasa automatycznie. 

Zastępstwo w ciąży a zasiłek macierzyński

W świetle prawa jeśli kobieta zatrudniona na podstawie umowy na zastępstwo urodzi w czasie trwania umowy, może pobierać zasiłek macierzyński do dnia wygaśnięcia umowy. Umożliwiają jej to odpowiednie składki, które są odprowadzane przez pracodawcę podczas jej zatrudnienia. Jak już wspominaliśmy, umowa na zastępstwo rozwiązuje się w momencie powrotu do pracy nieobecnego pracownika. Jeżeli kobieta urodzi przez powrotem zastępowanej osoby, ma prawo do urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego (a później rodzicielskiego). Zasiłek macierzyński wypłaca pracodawca (jeśli firma zatrudnia ponad 20 osób) lub ZUS (dla małych firm).

Umowa na zastępstwo a ciąża – prawa i obowiązki

Poniżej przedstawiamy podsumowanie, zawierające najważniejsze informacje związane z pracownicą w ciąży na umowie na zastępstwo:

• umowa na zastępstwo nie zostaje przedłużona do dnia porodu w momencie w niej określonym lub w dniu powrotu do pracy zastępowanego pracownika,
• pracownica w ciąży ma prawo do zasiłku macierzyńskiego i urlopu macierzyńskiego,
• pracownica może odejść na zwolnienie w ciąży i pobierać w tym czasie wynagrodzenie,
• kobieta w ciąży zatrudniona na umowę na zastępstwo traci prawo do urlopu macierzyńskiego i zasiłku w momencie wygaśnięcia umowy,
• po stracie prawa do zasiłku, może otrzymać tak zwane „kosiniakowe”, czyli świadczenie dla mam wynoszące 1000 zł,
• Kobieta ma prawo do zasiłku chorobowego na L4 w ciąży, jeśli wcześniej pracowała przynajmniej 30 dni.

Prawo chroni kobiety w ciąży także jeśli nie pracują na tradycyjną umowę o pracę. Oczywiście świadczenia nie są tak wysokie. Sytuacja ciężarnych na umowie na zastępstwo jest bardzo podobna do tej, którą mają kobiety zatrudnione na umowie zlecenie czy umowie o dzieło.

Skontaktuj się z ekspertem!

Chcesz uzyskać poradę od naszego eksperta? Skontaktuj się z nami już teraz i otrzymaj fachowe wsparcie! Nasi eksperci są gotowi pomóc Ci rozwiązać Twoje problemy i osiągnąć sukces.

Specjalista ds.kadr i płac

Zadaj pytanie