Kadry i Płace 
17 lipca 2024
Składka chorobowa 2024 – najważniejsze informacje
Składka chorobowa jest istotnym elementem systemu ubezpieczeń społecznych. W Polsce zarówno przedsiębiorcy, jak i osoby zatrudnione na umowę zlecenie mają możliwość dobrowolnego opłacania tej składki. Decyzja o przystąpieniu do ubezpieczenia chorobowego wiąże się z koniecznością wypełnienia odpowiednich formalności w ZUS-ie. Kogo składka chorobowa dotyczy? Dla kogo składka chorobowa jest obowiązkowa?
SPIS TREŚCI
- Co to jest ubezpieczenie chorobowe?
- Obowiązkowe ubezpieczenie chorobowe
- Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe – dla kogo?
- Jaka jest wysokość składki chorobowej?
- Świadczenia przysługujące z ubezpieczenia chorobowego
- Kiedy ustaje ubezpieczenie chorobowe?
Co to jest ubezpieczenie chorobowe?
Ubezpieczenie chorobowe należy do ubezpieczeń społecznych. To tak naprawdę jedyna dobrowolna składka spośród wszystkich rodzajów składek. Dla niektórych osób jest jest dobrowolna, natomiast dla niektórych jest składką obowiązkową. Opłacanie składki chorobowej daje pracownikom możliwość ubiegania się o prawo do zasiłku chorobowego w momencie niezdolności do pracy. Krótko mówiąc – w przypadku choroby osoby opłacające składki – ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych) jest zobowiązany wypłacać jej określoną kwotę pieniędzy. Co więcej, w tym czasie zakład ubezpieczeń zawiesi wobec płatnika obowiązek płacenia składek społecznych.
Bardzo dużo osób myli ubezpieczenie chorobowe ze składką zdrowotną. Należy pamiętać, że to dwie zupełnie odmienne składki. Pierwsza upoważnia do pobierania zasiłku w przypadku niezdolności do pracy, a druga pozwala na korzystanie z usług Narodowego Funduszu Zdrowia bez dodatkowych opłat. W Polsce składkę chorobową opłaca się w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Czy każdy ma obowiązek opłacania składek?
Obowiązkowe ubezpieczenie chorobowe
Składka chorobowa jest obowiązkowa dla:
- osób zatrudnionych na umowie o pracę,
- członków spółdzielni produkcyjnych,
- spółdzielni kółek rolniczych
- osób odbywających służbę zastępczą.
Co ważne, w przypadku osób z umową o pracę odgórnie przysługuje im ubezpieczenie chorobowe. Obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają zwłaszcza osoby zatrudnione w ramach umowy o pracę.
Skontaktuj się z ekspertem!
Chcesz uzyskać poradę od naszego eksperta? Skontaktuj się z nami już teraz i otrzymaj fachowe wsparcie! Nasi eksperci są gotowi pomóc Ci rozwiązać Twoje problemy i osiągnąć sukces.
Zapraszamy do kontaktu!
Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe – dla kogo?
W przypadku przedsiębiorców, osób samozatrudnionych czy osób pracujących na umowie cywilnoprawnej (umowa zlecenie, umowa o dzieło) ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Opłacanie składki chorobowej daje ubezpieczonemu bardzo wiele możliwości. Dzięki temu mają możliwość skorzystania z zasiłku chorobowego, opiekuńczego i macierzyńskiego oraz uzyskanie świadczenia rehabilitacyjnego.
Osoby podlegające dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu to:
- osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą i osoby z nimi współpracujące,
- duchowni,
- osoby wykonujące pracę nakładczą,
- osoby świadczące pracę na podstawie umowy – zlecenia, umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług,
- osoby sprawujące opiekę nad dziećmi na podstawie umowy uaktywniającej (np. opiekunki, nianie),
- osoby wykonujące odpłatnie pracę po otrzymaniu skierowania do pracy (np. w czasie odbywania kary pozbawienia wolności).
Osoba, która złoży wniosek o przystąpienie do opłacania składek chorobowych, zostaje objęta ubezpieczeniem od dnia wskazanego w tym dokumencie.
Składka ZUS na ubezpieczenie chorobowe
Podstawa składki chorobowej nie może być inna niż podstawa składek na ubezpieczenia społeczne. Podstawą uprawniającą do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia chorobowego jest zaświadczenie lekarskie. Warto jednak się na nią zdecydować, ponieważ korzyści, jakie wynikają z tego, że opłacamy ubezpieczenia chorobowe są o wiele większe niż te kilkadziesiąt złotych, które będzie trzeba uiścić.
Chcesz mieć najważniejsze terminy kadrowo-płacowe zawsze pod ręką ? Pobierz nasz planner na 2024r.
Umowa o pracę i obowiązkowe ubezpieczenie chorobowe
Podstawową grupą osób, która jest objęta obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym to osoby, które są zatrudnione na umowie o pracę. Ich składka wynosi 2,45% od wynagrodzenia i jest zawsze potrącana z wynagrodzenia pracownika. Płatnikiem składek w tym przypadku jest pracodawca. To jego zadaniem jest dopełnienie wszelkich formalności oraz terminowego płacenia składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Poza pracownikami obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowego podlega się, będąc członkiem rolniczych spółdzielni produkcyjnych, spółdzielni kółek rolniczych, albo tez pełniąc służbę zastępczą.
Przedsiębiorcy a dobrowolne ubezpieczenie chorobowe
W ciągu pierwszych 6 miesięcy od rozpoczęcia działalności gospodarczej przedsiębiorca może być zwolniony z obowiązku płacenia wszystkich składek na ubezpieczenia społeczne. Po tym okresie musi już opłacać obowiązkowe ubezpieczenia, takie jak składki emerytalne, rentowe i wypadkowe. Natomiast składka na ubezpieczenie chorobowe jest dla przedsiębiorcy dobrowolna przez cały czas prowadzenia działalności.
Zobacz: Jakie są rodzaje umów o pracę?
Przedsiębiorca może w dowolnym momencie rozpocząć lub zaprzestać opłacania składek na ubezpieczenie chorobowe, jednak musi pamiętać o załatwieniu odpowiednich formalności w ZUS-ie. Należy również wziąć pod uwagę 90-dniowy okres wyczekiwania. Aby przystąpić do ubezpieczenia chorobowego, przedsiębiorca powinien wypełnić formularz ZUS ZUA, konkretnie blok VIII. Ważne jest, aby pamiętać, że do ubezpieczenia chorobowego mogą przystąpić jedynie przedsiębiorcy, którzy opłacają obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe.
Chcesz mieć najważniejsze terminy kadrowo-płacowe zawsze pod ręką ? Pobierz nasz planner na 2024r.
Składka chorobowa ze zlecenia (składka chorobowa – umowa zlecenie)
Osoby pracujące na podstawie umowy zlecenia znajdują się w sytuacji podobnej do przedsiębiorców. Mają one możliwość dobrowolnego opłacania składki na ubezpieczenie chorobowe do ZUS. Należy pamiętać, że składka ta jest pokrywana z wynagrodzenia zleceniobiorcy. Zleceniodawca zgłasza zleceniobiorcę do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego na podstawie jego oświadczenia, co odbywa się za pomocą wniosku ZUS ZUA.
Jaka jest wysokość składki chorobowej?
Ile wynosi składka na ubezpieczenie chorobowe? Wysokość składek ubezpieczeń społecznych zazwyczaj jest wyrażona w stopach procentowych. Składka na ubezpieczenie chorobowe wynosi 2,45% podstawy wymiaru – nie niższej niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. W 2024 roku podstawa, od której liczy się składki na ubezpieczenia społeczne (wszystkie z wyjątkiem składki zdrowotnej), wynosi 4694,40 zł. Zatem składka chorobowa w 2024 roku obejmująca 2,45% z tej kwoty wynosi 115,01 zł. Co ważne, ubezpieczenie chorobowe finansuje się ze środków osoby chcącej się ubezpieczyć.
Czytaj: Umowa zlecenie a zwolnienie lekarskie. Czy na umowie zlecenie mam płatne L4?
Świadczenia przysługujące z ubezpieczenia chorobowego
Co zapewnia ubezpieczenie chorobowe?
Ubezpieczenie chorobowe finansuje:
- zasiłek chorobowy — wypłacany ubezpieczonemu, który jest niezdolny do pracy z powodu choroby, taki zasiłek może być wypłacany przez maksymalnie 182 dni,
- świadczenie rehabilitacyjne — przysługuje ubezpieczonemu, który wyczerpał już limit zasiłku chorobowego,
- zasiłek wyrównawczy — przysługuje pracującemu ubezpieczonemu, który zmaga się ze zmniejszoną sprawnością utrudniającą wykonywanie obowiązków zawodowych,
- zasiłek macierzyński — wypłacany w trakcie urlopów macierzyńskich i podobnych, zasiłek jest wypłacany na okres od 20 do 37 tygodni,
- zasiłek opiekuńczy — to świadczenie jest wypłacane, gdy ubezpieczony sprawuje opiekę nad chorym członkiem rodziny, a zwłaszcza dzieckiem do lat 8.
Zasadniczo przyznanie zasiłku chorobowego jest warunkowane zaświadczeniem lekarskim.
Prawo do zasiłku chorobowego a okres wyczekiwania
Prawa do zasiłku chorobowego pracownik nie nabywa od 1 opłacania składki chorobowej na ubezpieczenie. Należy pamiętać, że zazwyczaj obowiązuje okres wyczekiwania, który zależy od rodzaju ubezpieczenia chorobowego. A dokładniej czy jest to dobrowolne ubezpieczenie chorobowe czy obowiązkowe ubezpieczenie chorobowe.
W związku z tym prawo do zasiłku nabywa się po upływie nieprzerwanie:
- 30 dni – w przypadku obowiązkowego ubezpieczenie chorobowego,
- 90 dni – w przypadku dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.
Zasiłek macierzyński i zasiłek opiekuńczy – kiedy?
Wymiar zasiłku macierzyńskiego wynosi 100% do 8 tygodni do urlopu rodzicielskiego. W zasadzie zależy to od liczby urodzonych dzieci lub ilości dzieci jakie zostały przyjęte pod opiekę. Zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom zatrudnionym, które nie mają możliwości stawienia się w pracy ze względu na opiekę nad bliskimi. Zasiłek przysługuje osobom, które opiekują się:
- dzieckiem, które nie ukończyło 8 lat i z powodu sytuacji losowej – np. szkoła, żłobek lub przedszkole zostały zamknięte; dziecko musi zostać odizolowane ze względu na podejrzenie choroby zakaźnej, osoba opiekująca się na co dzień jest chora, matka jest w trakcie porodu lub choroby, drugi opiekun znajduje się w placówce leczniczej,
- dzieckiem ze znacznym stopniem niepełnosprawności lub orzeczeniem wskazującym na konieczność długotrwałej, lub ciągłej opieki, niezdolnością do samodzielnej egzystencji,
- chorym dzieckiem z niepełnosprawnością, które nie ukończyło 18. roku życia,
- chorym dzieckiem,
- chorym członkiem rodziny.
Kiedy przysługuje świadczenie rehabilitacyjne?
Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje osobom, które wyczerpały okres pobierania zasiłku chorobowego. Na przykład, jeśli ktoś korzystał z zasiłku przez 182 dni z powodu choroby innej niż gruźlica i nadal nie jest zdolny do pracy, ma prawo ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne. Może je również otrzymać, jeśli kontynuowanie leczenia może przyczynić się do odzyskania zdrowia.
Zasiłek wyrównawczy
Zasiłek wyrównawczy to świadczenie, które wraz z tym rehabilitacyjnym i zasiłkiem chorobowym wspierają pracowników w sytuacji niezdolności do pracy. Aby osoba mogła się o niego starać, jest zobowiązana wykazać, że:
- ma zmniejszoną sprawność do pracy, a wynagrodzenie uległo zmniejszeniu,
- wynagrodzenie uległo zmniejszeniu przez wypadek w trakcie pracy lub choroby, która zmusiła pracownika go do rehabilitacji zawodowej,
- jest w trakcie rehabilitacji, która ma prowadzić do adaptacji na nowym stanowisku.
Kiedy ustaje ubezpieczenie chorobowe?
W przypadku ubezpieczenia chorobowego czy pobierania jakichkolwiek świadczeń z ubezpieczenia chorobowego należy pamiętać, że ono ustaje od początku naszej niezdolności do pracy. Jeśli niezdolność ta rozpoczęła się podczas zatrudnienia i trwa nadal po jego zakończeniu, pracownik ma prawo do korzystania ze świadczeń przez 182 lub 270 dni. Krótszy okres, czyli 182 dni, obowiązuje w przypadku zwykłej choroby. Natomiast w sytuacji, gdy przyczyną niezdolności do pracy jest gruźlica lub choroba wystąpiła w trakcie ciąży, przysługuje 270 dni świadczeń.
