Kadry i Płace 26 kwietnia 2024

Rodzinny Kapitał Opiekuńczy

Rodzinny kapitał opiekuńczy jest programem, który został wprowadzony w celu poprawy sytuacji oraz jakości życia rodzin. RKO jest nowym świadczeniem, które przysługuje od 1 stycznia 2022r. Jak wygląda procedura złożenia wniosku? Co zrobić, aby otrzymać rodzinny kapitał opiekuńczy? Jak ubiegać się o rodzinny kapitał opiekuńczy? Jaka jest wysokość rodzinnego kapitału opiekuńczego?

Rodzinny Kapitał Opiekuńczy

SPIS TREŚCI

Co to rodzinny kapitał opiekuńczy?

Wprowadzenie RKO ma na celu wsparcie rodziców z tytułu urodzenia drugiego i kolejnego dziecka. Środki finansowe jakie pochodzą z tego programu nie podlegają opodatkowaniu. RKO przysługuje nie tylko biologicznym rodzicom dziecka, ale również osobie, która przyjęła dziecko na wychowanie.

Rodzice nie tracą prawa do świadczenia mimo śmierci pierwszego dziecka, chyba że śmierć nastąpiła przed urodzeniem się drugiego czy kolejnego dziecka albo przyjęciem ich na wychowanie.

Rodzinny Kapitał Opiekuńczy przysługuje od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończyło 12. miesiąc życia, do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dziecko ukończy 36. miesiąc życia. 

Postępowanie w sprawie rodzinnego kapitału opiekuńczego prowadzone jest w formie elektronicznej.


Kto otrzyma świadczenie?

Rodzinny kapitał opiekuńczy dla kogo? Komu przysługuje rodzinny kapitał? Warto wiedzieć, że nie każda rodzina otrzyma rodzinny kapitał opiekuńczy. Świadczenie to jest przeznaczone dla matki lub ojca dziecka w związku z urodzeniem się drugiego i kolejnego dziecka w rodzinie w wieku od 12. miesiąca do ukończenia 35. miesiąca życia. Kapitał opiekuńczy przysługuje rodzicom, niezależnie czy pozostają oni w związku małżeńskim, czy nie.

Rodzinny kapitał opiekuńczy należy się także:

  • osobom samotnie wychowującym dzieci,
  • osobom, które przyjęły dziecko na wychowanie i wystąpili do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienie dziecka,
  • osobom rozwiedzionym,
  • rodzicom żyjącym w separacji,
  • rodzicom żyjących w rozłączeniu.

Oboje rodzice będą mogli złożyć wniosek o RKO i zostanie on przyznany w wysokości połowy kwoty świadczenia, jeśli zgodnie z orzeczeniem sądu dziecko jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców. Jeśli rodzice, którzy są rozwiedzeni, mieszkają w separacji lub żyją w rozłączeniu, podlegają opiece naprzemiennego sądu, ustalając opiekę na porównywalnych i cyklicznych okresach, kwotę wsparcia ustala się dla każdego rodzica na połowę kwoty przysługującej całkowitej sumie wsparcia.

Chcesz mieć najważniejsze terminy kadrowo-płacowe zawsze pod ręką ? Pobierz nasz planner na 2024r.

W przypadku dziecka przyjętego na wychowanie, w stosunku do którego osoba, która przyjęła je na wychowanie, wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia, kapitał przysługuje od pierwszego dnia 12. miesiąca liczonego od dnia, w którym osoba, która przyjęła dziecko na wychowanie, wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia, do ostatniego dnia miesiąca przypadającego przed 36. miesiącem liczonym od dnia, w którym osoba, która przyjęła dziecko na wychowanie, wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia, nie dłużej jednak niż do miesiąca ukończenia przez dziecko 7. roku życia albo 10. roku życia, jeżeli wobec dziecka podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego. 


Jaka jest wysokość rodzinnego kapitału opiekuńczego?

Rodzice składający wniosek o wypłatę kapitału są zobowiązani również wskazać miesięczną wysokość, w której ma być on wypłacony. Kapitał przysługuje w kwocie 500 zł (przez 24 miesiące) lub 1000 zł (przez 12 miesięcy) miesięcznie na dziecko w rodzinie. Łączna wysokość rodzinnego kapitału opiekuńczego nie może przekroczyć w czasie jego pobierania 12 000 zł. Warto wiedzieć, że wypłata świadczenia może zostać zmieniona tylko jeden raz w czasie pobierania świadczenie.

Ważne!

Rodzinny kapitał opiekuńczy przysługuje rodzicom niezależnie od dochodu rodziny.


Odmowa RKO

Istnieją również sytuacji, kiedy rodzinny kapitał nie przysługuje. Komu więc nie należy się świadczenia rodzinnego kapitału opiekuńczego?

Odmowa wypłaty świadczenia Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego nastąpi w następujących przypadkach:

  • dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej
  • rodzic składający wniosek został pozbawiony władzy rodzicielskiej
  • członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym charakterze do kapitału, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Chcesz mieć najważniejsze terminy kadrowo-płacowe zawsze pod ręką ? Pobierz nasz planner na 2024r.


Jak wygląda wypłata Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego?

Gdzie i jak złożyć wniosek?

Jak ubiegać o rodzinny kapitał opiekuńczy? Gdzie składać wnioski RKO? Rodzice mają prawo złożyć wniosek już od 1 dnia miesiąca, w którym dziecko ukończy 9. miesiąc życia do końca miesiąca, w którym skończy 13. miesiąc życia. Wnioski o rodzinny kapitał opiekuńczy w tym okresie jest jednoznaczne z przyznaniem prawa do świadczenia od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończyło 12. miesiąc, do ostatniego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończy 23. miesiąc w przypadku wybrania wariantu wypłaty kapitału po 1000 zł miesięcznie albo ostatniego dnia miesiąca, w którym dziecko ukończy 35. miesiąc w przypadku wybrania wariantu wypłaty kapitału po 500 zł miesięcznie.

Sprawdź, czy po urodzeniu dziecka należy Ci się Becikowe!

Jeśli rodzice złożą wniosek po miesiącu ukończenia przez dziecko 13 miesiąca życia, jest to związane z tym, że świadczenie zmniejszy się o 500 zł za każdy miniony miesiąc po ukończeniu przez dziecko 12 miesiąca życia.

Z kolei osobie, która przyjęła dziecko na wychowanie prawo do kapitału należy się od pierwszego dnia 9. miesiąca liczonego od dnia, w którym wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia, do ostatniego dnia 13. miesiąca liczonego od dnia, w którym wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia.

Złożenie wniosku w tym okresie oznacza, że świadczenie zostanie przyznane od pierwszego dnia 12. miesiąca liczonego od dnia, w którym wystąpiono do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia, do ostatniego dnia 23. miesiąca w przypadku wybrania wariantu wypłaty kapitału po 1000 zł albo 35. miesiąca w przypadku wybrania wariantu wypłaty kapitału po 500 zł, nie dłużej jednak niż do miesiąca, w którym dziecko ukończy 7. rok albo do miesiąca, w którym dziecko ukończy 10. rok, jeśli legitymuje się decyzją o odroczeniu obowiązku szkolnego.

Złożenie wniosku po wymienionych terminach oznacza przyznanie świadczenia od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożono wniosek.

L4 na dziecko – sprawdź, kiedy możesz wziąć zwolnienie lekarskie na dziecko!


Kiedy złożyć wniosek, aby otrzymywać kapitał?

Wniosek składa się na formularzu:

  • RKO-R w przypadku, gdy wnioskodawcą jest biologiczny rodzic
  • RKO-O w przypadku, gdy wnioskodawcą jest osoba, która wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienie dziecka.

Wniosek o wypłatę Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego składa się wyłącznie w formie elektronicznej.

Wniosek można złożyć w następujący sposób:

  • przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS,
  • przez portal Emp@tia, 
  • przez bankowość elektroniczną.

Wniosek o wypłatę Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego zawiera następujące elementy:

  • dane dotyczące wnioskodawcy
  • dane dotyczące małżonka wnioskodawcy albo drugiego rodzica dziecka w przypadku rodziców wspólnie wychowujących dziecko
  • dane dotyczące dziecka, na które wnioskodawca ubiega się o kapitał
  • dane dotyczące pierwszego dziecka
  • numer rachunku płatniczego w kraju lub numer wydanego w kraju instrumentu płatniczego w rozumieniu Ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 roku o usługach płatniczych, chyba że przepisy o  koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe stanowią inaczej. 

Podsumowanie

Jaka instytucja jest właściwa w sprawach związanych z RKO?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) prowadzi postępowanie w zakresie RKO oraz wypłaca kapitał.

Czy przy ubieganiu się o RKO obowiązują kryteria dochodowe?

Ustawa o RKO nie przewiduje stosowania kryteriów dochodowych przy przyznawaniu kapitału.

Jaki jest termin rozpatrzenia wniosku o RKO oraz kiedy następuje wypłata kapitału?

Dofinansowanie opieki następuje nie wcześniej niż w miesiącu, od którego przysługuje prawo do RKO. Wypłata przysługującego kapitały następuje w formie bezgotówkowej na wskazany we wniosku numer rachunku bankowego.

Czy środki z RKO podlegają egzekucji komorniczej?

Zgodnie z ustawą o RKO środki z RKO nie podlegają egzekucji komorniczej.

Ile wynosi Rodzinny Kapitał Opiekuńczy?

Rodzinny Kapitał Opiekuńczy wynosi maksymalnie 12 000 zł na drugie i kolejne dziecko.

Skontaktuj się z ekspertem!

Chcesz uzyskać poradę od naszego eksperta? Skontaktuj się z nami już teraz i otrzymaj fachowe wsparcie! Nasi eksperci są gotowi pomóc Ci rozwiązać Twoje problemy i osiągnąć sukces.

Specjalista ds.kadr i płac