Kadry i Płace 
28 kwietnia 2023
Praca zdalna 2023
Praca zdalna 2023 to coraz popularniejsza forma zatrudnienia. Warto pamiętać, że nie jest to dla każdego idealne rozwiązanie. Home office i przepisy, które ją regulują, wprowadzono w końcu do kodeksu pracy.
27 stycznia 2023 r. Prezydent RP podpisał nowelizację pracy zdalnej. Wprowadzenie zmian i nowych przepisów było potrzebne, ponieważ dotychczasowe prawo nie zawierało pojęcia pracy zdalnej. Ciężko więc było określić, co wolno robić w jej ramach i na jakich zasadach. Praca zdalna wydaje się być idealną formą zatrudnienia, jednak czy faktycznie tak jest? Czym jest praca zdalna? Jak wygląda taka współpraca? Odpowiedzi na pytania znajdziesz w naszym artykule.
SPIS TREŚCI
- Praca zdalna 2023 roku
- Co to jest praca zdalna?
- Kiedy można wprowadzić pracę zdalną?
- Praca zdalna 2023 i jej rodzaje
- Praca zdalna w kodeksie pracy
Co to jest praca zdalna?
Praca zdalna 2023 nazywana jest telepracą lub e-pracą. Jest wykonywana poza siedzibą firmy. Często za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. To praca, którą pracownik może wykonywać całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracodawcę.
Każdorazowo powinna być uzgadniana z pracodawcą. Praca zdalna pozwala wykonywać obowiązki zawodowe w innym miejscu niż siedziba naszej firmy. Może być to mieszkanie pracownika, nawet w innym mieście. Ten styl wykonywania obowiązków służbowych jest znany od lat.
Jednak w Polsce dopiero od niedawna praca zdalna stała się coraz popularniejsza. Dla wielu przedsiębiorstw taki rodzaj pracy to duża szansa na pozyskanie doświadczonych pracowników. Nawet tych, zamieszkałych na drugim końcu świata.
Popularność tej pracy sprawił, że wiele osób szuka pracy tylko i wyłącznie w tej formie zatrudnienia. Warto pamiętać, że taki system pracy wymaga od obu stron właściwego przygotowania. Największe wymagania leżą po stronie pracodawcy, który zapewnia nie tylko właściwe warunki, sprzęt do pracy, ale i dba o bezpieczeństwo informacji i danych firmy.
Kiedy można wprowadzić pracę zdalną?
Praca w formie zdalnej jest ustalana między pracownikiem a pracodawcą. Może być uzgodniona nie tylko przy zawieraniu umowy, ale również w trakcie trwania zatrudnienia. Wprowadzenie home office jest tak naprawdę decyzją obustronną. Pracodawca oraz pracownik wyrażają zgodę na ten sposób wykonywania obowiązków. Jeśli zmiana formy zatrudnienia następuje w trakcie trwania umowy, może to nastąpić:
- z inicjatywy pracodawcy
- na polecenie pracodawcy
- na wniosek pracownika.
Inicjatywa pracodawcy
Wprowadzenie do przedsiębiorstwa pracy zdalnej, nie oznacza polecenia jej wykonywania. Pracownik w tym przypadku ma prawo odmowy. Co najważniejsze, odmowa nie może być przyczyną wypowiedzenia umowy przez pracodawcę.
Wniosek pracownika
Nowe przepisy prawa pracy umożliwiają pracę zdalną na wniosek składany przez pracownika. W tym przypadku pracodawca może nie wyrazić zgody. Jednakże przepisy prawa wprowadzają katalog grupy pracowników, którym takiej pracy odmówić nie można. Do takiej grupy osób należą: pracownice w ciąży, pracownicy wychowujący dzieci do lat czy pracownicy opiekujący się niepełnosprawnymi członkami rodziny.
Polecenie pracodawcy
Wprowadzenie pracy zdalnej przez polecenie pracodawcy następuje w określonym przypadkach:
- w okresie obowiązywania nadzwyczajnego stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu
- w okresie, w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyżej
Pracodawca może wydać polecenie pracy poza siedzibą firmy. Wcześniej, pracownik jest zobowiązany złożyć specjalne oświadczenie, w którym deklaruje, że ma odpowiednie warunki lokalowe i techniczne umożliwiające mu wykonywanie pracy. Oświadczenie to można złożyć w formie pisemnej lub elektronicznej. W przypadku zmiany warunków pracownik zobowiązany jest poinformować o tym fakcie pracodawcę. Pracodawca wtedy ma prawo cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej.
Praca zdalna 2023 roku i jej rodzaje
Pracownik powinien posiadać właściwe narzędzia, szybki dostęp do łącza internetowego, a przede wszystkim posiadać umiejętność koncentracji.
Zgodnie z nowelizacją kodeksu pracy możemy wyróżnić 3 rodzaje wykonywania pracy:
- praca zdalna całkowita – wykonuje się ją tylko w trybie zdalnym (100% czasu)
- praca zdalna częściowa (hybrydowa) – wykonuje się pracę częściowo w firmie, a częściowo zdalnie
- praca zdalna okazjonalna – na wniosek pracownika złożony w formie pisemnej lub elektronicznej, maksymalnie 24 dni w roku.
Praca zdalna w kodeksie pracy
Praca zdalna w kodeksie pracy reguluje praktyki, które funkcjonują od dłuższego czasu w firmach. Praca zdalna, jest coraz bardziej popularnym sposobem na realizacje obowiązków pracownika. Nowelizacja kodeksu pracy ma na celu wprowadzenie regulacji prawnych dotyczących tego typu formy zatrudnienia.
Pracownicy są chronieni prawami i benefitami uregulowanymi w kodeksie oraz innymi aktywnymi normami prawnymi. Praca zdalna 2023 to nowe możliwości dla pracowników oraz pracodawców. A co z tym się wiąże – nowe obowiązki. Kodeks pracy zawiera regulacje dotyczące:
- zasad wykonywania pracy zdalnej
- określenia katalogu prac, których nie można wykonywać w tej formie
- przekazania pracownikom informacji odnośnie BHP
- wprowadzenia procedur ochrony danych osobowych
- obowiązków pracodawcy
- obowiązków pracownika.
Poniżej przedstawiamy szczegółowo zmiany, jakie przynoszą nowe przepisy.
Podobają Ci się nasze artykuły? Chcesz otrzymywać powiadomienia o nowościach na naszym blogu?
Zapisz się do newslettera!
Praca zdalna 2023 – zasady wykonywania
Wdrożenie pracy zdalnej do przedsiębiorstwa wymaga od pracodawcy wielu obowiązków. Kwestia ta powinna zostać uregulowana na poziomie zakładowym. Inaczej mówiąc, oznacza to dla pracodawcy konieczność:
- zawarcia porozumienia z zakładową organizacją związkową,
- utworzenie regulaminu pracy zdalnej (w przypadku braku zakładowej organizacji pracy)
- zawarcia porozumienia z pracownikiem (w przypadku braku zakładowej organizacji pracy oraz braku regulaminu).
Porozumienie powinno zawierać takie elementy jak:
- określenie grupy pracowników na pracy zdalnej
- zasady pokrywania kosztów pracy w domu przez pracodawcę
- zasady ustalania ekwiwalentu pieniężnego lub ryczałtu
- zasady porozumienia się pracodawcy i pracownika
- zasady potwierdzania obecności na stanowisku pracy przez zatrudnionego
- zasady kontroli wykonywania swojej pracy
- zasady kontroli w zakresie BHP
- zasady kontroli przestrzegania wymogów w zakresie BHP i RODO
- zasady instalacji, inwentaryzacji, aktualizacji oprogramowania i serwisu.
Ważne!
Pracodawca ma obowiązek pokryć koszty pracy zdalnej pracownika! W szczególności chodzi tu o:
- zapewnienie narzędzi pracy,
- instalację,
- serwis,
- konserwację,
- koszty energii elektrycznej
- usługi komunikacyjne.
Projekt wprowadza również katalog prac, które nie mogą być realizowane w formie home office. Są to między innymi:
- prace szczególnie niebezpieczne
- prace w wyniku których następuje przekroczenie dopuszczalnych norm czynników fizycznych określonych dla pomieszczeń mieszkalnych
- prace związane ze stosowaniem lub wydzielaniem się szkodliwych czynników biologicznych, substancji radioaktywnych, bądź powodujących intensywne brudzenie.
Kiedy pracodawca nie może odmówić pracy zdalnej ?
Praca zdalna 2023 może być wykonywana na polecenie naszego pracodawcy w ściśle określonych przypadkach. Mianowicie chodzi tu o takie sytuacje jak:
- wprowadzenie stanu nadzwyczajnego,
- stanu zagrożenia epidemicznego,
- stanu epidemii,
- działania siły wyższej uniemożliwiającej zapewnienie przez firmę odpowiednich warunków w zakresie BHP.
Zgodnie z nowelizacją kodeksu pracy, pracownik ma prawo złożyć wniosek o świadczenie pracy w domu. Ostateczna decyzja zależy jednak od naszego pracodawcy. To on decyduje, czy taki wniosek uwzględnić, czy nie. Jednak przepisy prawa jasno wskazują grupę pracowników, których wniosek nie powinien zostać odrzucony. Są to przede wszystkim:
- pracownice w ciąży,
- pracownicy wychowujący dziecko do ukończenia przez nie 4. roku życia,
- pracownicy sprawujący opiekę nad członkiem rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadających orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- rodzice dzieci posiadających zaświadczenie o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu lub nieuleczalnej chorobie zagrażającej życiu dziecka,
- rodzice dzieci legitymujących się orzeczeniem o niepełnosprawności,
- rodzice dzieci posiadających opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub orzeczenie o potrzebie zajęć
rewalidacyjno-wychowawczych.
Obowiązki pracodawcy wobec pracownika na pracy zdalnej
Przepisy pracy zdalnej jasno precyzują obowiązki pracodawcy i pracownika.
Zgodnie z projektem, obowiązkiem pracodawcy jest:
- zapewnić pracownikowi odpowiednie narzędzia pracy (telefon, laptop, komupter)
- pokryć koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych,
- pokryć koszty energii elektrycznej oraz niezbędnych usług komunikacyjnych
- pokryć inne koszty bezpośrednio związane z wykonywaniem pracy zdalnej
- zapewnić pracownikowi szkolenia i pomoc techniczną, niezbędną do wykonywania pracy.
Pracodawca oraz pracownik mogą między sobą ustalić zasady, odnośnie wykonywania pracy. Nie zawsze pracodawca zapewnia pracownikom narzędzia pracy. Jeśli zdarzy nam się sytuacja, należy pamiętać, że przysługuje nam ekwiwalent pieniężny w wysokości ustalonej z przełożonym.
Obowiązek pokrycia kosztów, czy wypłaty ekwiwalentu można zastąpić obowiązkiem wypłaty ryczałtu. Jego wysokość powinna odpowiadać kosztom, ponoszonym przez pracownika w związku z pracą zdalną. Bierze się pod uwagę normy zużycia materiałów i narzędzi pracy, urządzeń technicznych, ich udokumentowane ceny rynkowe i ilość wykorzystanego materiału, koszty zużycia energii elektrycznej, czy usług telekomunikacyjnych.
Praca zdalna 2023 – kontrola
Nowelizacja przepisów przewiduje również kontrolę osoby pracującej zdalnie. Zgodnie z kodeksem pracy nasz przełożony ma prawo przeprowadzić kontrolę w miejscu wykonywania przez nas pracy. Ważne jest, by odbyło się to w godzinach naszych pracowniczych obowiązków. Jeśli pracodawca podczas kontroli stwierdzi uchybienia w przestrzeganiu przepisów i zasad BHP, czy procedur stosowania RODO może on zobowiązać pracownika do usunięcia stwierdzonych uchybień. Ponadto może on cofnąć zgodę na wykonywania pracy zdalnej. Jeśli tak się stanie, pracownik będzie zobowiązany rozpocząć pracę w siedzibie firmie, w terminie wskazanym przez pracodawcę.
Czytaj też: RODO
