Prawo Pracy 
21 lipca 2023
Praca dla nieletnich, czyli gdzie pracować przed 18. rokiem życia?
Zgodnie z obowiązującym prawem pracy w Polsce zatrudnianie osób na rynku pracy nieletnich jest legalne. Jednak, aby młodociany mógł wykonywać pracę zarobkową powinien spełnić ściśle określone wymogi. Czy zastanawialiście się od ilu lat można rozpocząć pracę? Co w przypadku osób nieletnich? Jaki jest dopuszczalny czas pracy niepełnoletnich? Praca dla pracownika nieletniego w ogóle istnieje i jest zgodna z prawem? Czy praca dla niepełnoletnich zakłada urlop? Czy istnieją jakieś ograniczenia czasu pracy dla młodocianych pracowników? Jak znaleźć pracę dla nieletnich? Zapraszamy do lektury!
SPIS TREŚCI
- Kim jest pracownik młodociany w kodeksie pracy?
- Od ilu lat można pracować, czyli praca dla nieletnich
- Od ilu lat dziecko może pracować dorywczo?
- Rozwiązanie umowy z pracownikiem młodocianym
- Jakie warunki musi spełnić nieletni, aby podjąć pracę?
- Praca dla nieletnich a czas pracy
- Jaki jest dopuszczalny czas pracy niepełnoletnich?
- Czy praca dla nieletnich zakłada urlop?
- Gdzie i jak szukać pracy dla nieletnich?
Kim jest pracownik młodociany w kodeksie pracy?
Co Kodeks pracy mówi na temat pracy dla młodych osób? Gdzie szukać pracy dla młodzieży? Czy praca dla nieletnich jest w ogóle możliwa? W rozumieniu kodeksu pracy młodocianym jest osoba, która skończyła lat 15, ale nie osiągnęła jeszcze pełnoletności (18 roku życia). Taka osoba może zostać zatrudniona, pod warunkiem ukończenia szkoły podstawowej i posiadania świadectwa lekarskiego, które jasno wskazuje brak przeciwskazań do wykonywania określonej pracy.
Chcesz mieć najważniejsze terminy kadrowo-płacowe zawsze pod ręką ? Pobierz nasz planner na 2024r.
Czy możliwa jest praca dla nieletnich poniżej 15. roku życia?
Jak wskazuje prawo pracy w związku z zatrudnieniem niepełnoletnim, należy wiedzieć, że:
- jeżeli młodociany nie ukończył szkoły podstawowej i nie ma skończonych 15 lat to można go zatrudnić tylko i wyłącznie w celu przygotowania zawodowego, czyli przyuczenia do właściwego wykonywania pracy
- jeżeli osoba młodociana ukończyła szkołę podstawową, lecz nie ma jeszcze 15 lat może zostać zatrudniona dopiero wtedy, kiedy w roku kalendarzowym skończy 15 lat
- jeżeli osoba, która ukończyła szkołę podstawową przed osiągnięciem 15 lat, może być zatrudniona na podstawie umowy o naukę zawodu (jednak w tym celu jest zobowiązana dostarczyć zgodę przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego)
- działalność kulturalna, artystyczna, sportowa i reklamowa pozwala podjęcia pracy przez osoby młodociane przed ukończeniem 16 roku życia.
Od ilu lat można pracować, czyli praca dla nieletnich
Do 1 września 2018 r. istniała możliwość zatrudniania nieletnich wyłącznie w oparciu o umowę o pracę. Warunkiem było ukończenie przez te osoby 16 roku życia. Od tego dnia wprowadzono jednak zmiany i wiek został obniżony do lat 15. Przepisy kodeksu pracy jasno określają kogo i na jakich zasadach można zatrudnić.
Od ilu lat dziecko może pracować dorywczo?
Najczęściej mówi się o zatrudnianiu osób młodocianych w wieku 15-18 lat, jednak istnieje możliwość pracy dla jeszcze młodszych osób. W przypadku takiej sytuacji przepisy stają się jeszcze bardziej szczegółowe. Zatrudnienie takiej osoby jest możliwe tylko za zgodą rodzica, opiekuna prawnego oraz właściwego inspektora pracy.
Osoby poniżej 15 lat mogą podjąć zatrudnienie jedynie w placówkach prowadzących działalność kulturalną, reklamową, artystyczną i sportową. Ważne jest, aby czas pracy młodocianego nie przekraczał 6 godzin na dobę.
Praca młodocianych nie jest czymś nieznanym – młodzi ludzie często podejmują dorywcze zatrudnienie w gastronomii, sklepach, przy rozdawaniu ulotek czy w inwentaryzacjach. Dodatkowo, funkcja hostessy czy testowanie nowych gier mogą być ciekawymi propozycjami. Młodociani eksperymentują również z pracami statystów, fotografią, prowadzeniem blogów czy kanałów na YouTube. Ważne jest jednak, że młodociani powinni zajmować się jedynie lekkimi pracami, które nie zaszkodzą ich ogólnemu rozwojowi psychofizycznemu. Istnieje specjalny katalog takich wykaz prac lekkich, który jest sporządzany przez pracodawcę we współpracy z lekarzem i zatwierdzony przez inspektora pracy.
Rozwiązanie umowy z pracownikiem młodocianym
Pracodawca, który decyduje się zatrudnić pracownika młodocianego ma również możliwość rozwiązania z nim tej umowy.
Można to zrobić jeśli:
- młodociany nie wypełniał obowiązków jakie wykonywały z wykonywania określonej pracy lub nie spełniał obowiązku dokształcania się, chociaż pracodawca stosował środki wychowawcze
- pracodawca likwiduje lub ogłasza upadłość firmy
- zakład pracy jest reorganizowany w taki sposób, że nie ma już możliwości zatrudnienia osoby nieletniej
- pracodawca stwierdza, że młodociany jest nieprzydatny w pracy.
Jakie warunki musi spełnić nieletni, aby podjąć pracę?
Jakie warunki musi spełnić nieletni, aby móc podjąć pracę? Młodociani, którzy ukończyli 15 lat (ale nie są pełnoletni) mogą rozpocząć starania o pierwszą pracę, po spełnieniu określonych warunków:
- ukończyli szkołę podstawową (8 klas),
- posiadają zaświadczenie wydane przez lekarza potwierdzające, że wykonywana praca nie będzie miała negatywnego wpływu na ich stan zdrowia,
- podjęte zatrudnienie ma na celu przygotowanie zawodowe lub obejmuje wykonywanie prac lekkich, które nie uniemożliwiają wypełniania obowiązków szkolnych,
- młodociany wykonuje pracę z wyjątkiem prac wskazanych jako prace wzbronione, które ujęte są w rozporządzeniu Rady Ministrów.
Młodocianych najczęściej zatrudnia się w celu przygotowania do zawodu. W tej sytuacji mówimy o 2 rodzajach zatrudnienia:
- nauka zawodu
- przyuczenie do wykonywania określonej pracy.
Wymiar czasu, a praca dla nieletnich – najważniejsze informacje
- dobowy wymiar czasu pracy nieletniego w wieku do 16 lat nie może przekraczać 6 godziny pracy niepełnoletnich
- czas pracy osoby w wieku powyżej 16 lat nie może przekraczać 8 godzin na dobę
- tygodniowy wymiar czasu pracy w okresie odbywania zajęć szkolnych nie może przekraczać 12 godzin
- w dniu uczestniczenia w zajęciach szkolnych wymiar czasu pracy młodocianego nie może przekraczać 2 godziny pracy niepełnoletnich
- wymiar czasu pracy młodocianego w okresie ferii szkolnych nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu.
Praca dla nieletnich a czas pracy
Przepisy prawa pracy jasno wskazują, że, czas pracy dla młodych osób nie może wynosić więcej jak 8 godzin na dobę. W przypadku osób nieletnich poniżej 16 roku życia wymiar czasu pracy wynosi nie więcej jak 6 godzin.
W przypadku pracy osób niepełnoletnich istnieje szereg przepisów dotyczących godzin pracy i przerw. Warto wiedzieć, że do wymiaru czasu pracy dla nieletnich wlicza się również czas spędzony na naukę w szkole, niezależnie od tego, czy odbywa się ona w czasie pracy. Jeśli czas pracy młodocianego przekracza 4,5 godziny dziennie, konieczne jest udzielenie nieprzerwanej 30-minutowej przerwy, która jest wliczana do czasu wykonywania określonej pracy.
Czy wiesz, że praca dla nieletnich obejmuje również przerwę? Sprawdź szczegóły w naszym artykule „Przerwa w pracy dla pracowników”
Jaki jest dopuszczalny czas pracy niepełnoletnich?
Ważne jest również, że młodociany nie może być zatrudniany w godzinach nadliczbowych ani pracować w nocy. Pora nocna dla młodocianych trwa od 22:00 do 6:00. Przerwa w pracy, która obejmuje ten okres, powinna wynosić co najmniej 14 godzin. W ciągu tygodnia młodociany powinien mieć przynajmniej 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku.
Dodatkowo, istnieją pewne rodzaje prac, przy których młodociany nie może być zatrudniony, chyba że ma ukończone 16 lat i jest to niezbędne do prawidłowego przeprowadzenia przygotowania zawodowego.
Zapoznanie się z tymi przepisami i ich przestrzeganie jest niezwykle istotne, aby zapewnić bezpieczeństwo i odpowiednie warunki pracy młodocianym pracownikom. Pamiętajmy, że ochrona młodych ludzi na rynku pracy jest priorytetem i wymaga szczególnej uwagi ze strony pracodawców i opiekunów.
Czy praca dla nieletnich zakłada urlop?
Młodociany pracownik, który rozpoczął pracę pół roku wcześniej, ma prawo do urlopu w wymiarze 12 dni roboczych. Po upływie roku pracy, młodociany nabywa uprawnienie do urlopu trwającego 26 dni roboczych. Warto jednak zauważyć, że po osiągnięciu 18. roku życia liczba dni urlopu zostaje zmniejszona do 20 dni roboczych.
Pracodawca ma obowiązek udzielić młodocianemu pracownikowi, który uczęszcza do szkoły, urlopu na czas ferii szkolnych. Natomiast młodociany uczący się w szkole dla pracujących może złożyć wniosek o udzielenie bezpłatnego urlopu w okresie ferii szkolnych, z tym zastrzeżeniem, że łączny czas trwania tego urlopu, wraz z urlopem wypoczynkowym, nie może przekraczać 2 miesięcy.
Sprawdź koniecznie, czym jest urlop wypoczynkowy i komu się należy!
Gdzie i jak szukać pracy dla nieletnich?
Na jakich zasadach może pracować osoba nieletnia i jakie stanowiska są najpopularniejsze wśród młodzieży? Jak znaleźć pracę dla nieletnich? Gdzie szukać pracy dla nieletnich? Jeśli szukasz pracy dla młodzieży istnieje kilka miejsc, gdzie warto rozpocząć poszukiwania. Pamiętajmy, że muszą to być prace lekkie dla nieletnich. Jednym z nich jest kontakt z lokalnymi agencjami pracy tymczasowej, które często oferują zatrudnienie dla młodych pracowników.
Jak znaleźć pracę dla nieletnich? Czy istnieje praca dorywcza nieletnich?
Dobrą opcją jest także odwiedzenie biur informacji młodzieżowej, gdzie można dowiedzieć się o dostępnych ofertach pracy dla nieletnich. Warto śledzić również ogłoszenia w lokalnych gazetach, serwisach internetowych lub na tablicach ogłoszeń w szkołach, bibliotekach czy centrach młodzieżowych. Ponadto, warto rozmawiać z rodziną, znajomymi i nauczycielami, którzy mogą mieć informacje o potencjalnych miejscach pracy dla nieletnich.
Szukasz pracy? Skorzystaj z oferty Agencji Pracy Tymczasowej i znajdź swoją wymarzoną pracę!
Najpopularniejsze zajęcia dla nieletnich
- Praca w restauracji lub fast foodzie.
- Zbiory warzyw i owoców.
- Praca w sklepie, wykładanie towaru i inwentaryzacja.
- Ulotki
- Wyprowadzanie psów i opieka nad zwierzętami.
- Pomoc sąsiedzka
- Projektowanie grafik w internecie
Inne pomysły na pracę dla młodocianych
Przed podjęciem pracy warto dobrze się rozeznać w aktualnych ofertach. Do popularnych zajęć dla osób nieletnich należą inwentaryzacja, czyli liczenie i notowanie towaru, oraz układanie produktów na półkach sklepowych. Takie zajęcia są dobrym rozwiązaniem dla nastolatków, którzy nie szukają stałego zatrudnienia, a jedynie dodatkowej pracy raz na jakiś czas.
Oferty pracy dla nieletnich lub praca na wakacje dla niepełnoletnich– ciekawe pomysły
Pracę dla nieletnich na wakacje i nie tylko można podjąć w różnych zawodach. Najpopularniejsze zajęcia to zatrudnienie w gastronomii lub w sklepie, roznoszenie ulotek, wyprowadzanie zwierząt, odpłatna pomoc sąsiedzka czy zatrudnienie w charakterze hostessy lub hosta. Ciekawym rozwiązaniem jest też praca sezonowa dla niepełnoletnich związana ze zbiorem owoców i warzyw. Należy jednak pamiętać, że nie może być zbyt obciążająca fizycznie. Oprócz tego interesująca praca dorywcza dla niepełnoletnich to statystowanie lub branie udziału w reklamach.
