Kadry i Płace 
24 kwietnia 2025
Kto płaci za L4?
Kto płaci za L4 to pytanie, które często pojawia się w kontekście zwolnień lekarskich. Za wynagrodzenie w czasie zwolnienia lekarskiego pracownika najczęściej odpowiada ZUS lub pracodawca, zależnie od długości trwania L4 i indywidualnej sytuacji pracownika.
SPIS TREŚCI
- Kto płaci za L4 pracownika?
- Okres wyczekiwania na zasiłek chorobowy
- Kiedy pracodawca wypłaca chorobowe
- Zasiłek chorobowy ZUS. Kiedy ZUS wypłaca chorobowe
- Ile wynosi zasiłek chorobowy?
- L4 w trakcie wypowiedzenia umowy
- Kto płaci za zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia?
- L4 dla osób prowadzących działalność gospodarczą
- Elektroniczne zwolnienie lekarskie
Kto płaci za L4 pracownika?
Kwestia tego, kto płaci za zwolnienie lekarskie, jest zależna od liczby osób zatrudnionych w danej firmie. Zasady wypłacania świadczeń są inne dla:
- przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 20 osób,
- przedsiębiorstw zatrudniających poniżej 20 osób.
Każda firma ma obowiązek zgłoszenia liczby zatrudnionych osób do 30 listopada. Na tej podstawie ustalane są zasady płatności za zwolnienie lekarskie na cały kolejny rok.
Kto płaci za zwolnienie lekarskie w firmie powyżej 20 osób?
W przypadku firm zatrudniających powyżej 20 osób oba świadczenia za zwolnienie lekarskie nalicza i wypłaca pracodawca. Osoby zatrudnione na umowę o pracę mają możliwość otrzymania wynagrodzenia chorobowego. To podstawowy warunek, który trzeba spełnić, aby uzyskać świadczenie w związku z chorobą. Drugim wymogiem, jest objęcie ubezpieczeniem chorobowym. Pracownik zatrudniony na etacie nabywa uprawnienia do świadczenia chorobowego po przepracowaniu 30 dni z ciągłym ubezpieczeniem chorobowym. Nie obowiązuje okres wyczekiwania, jeśli przerwa między poprzednim okresem ubezpieczenia chorobowego nie była dłuższa niż 30 dni lub wynikała z urlopu wychowawczego, bezpłatnego albo odbywania służby wojskowej przez żołnierza bez zawodowej służby.
Kto płaci za zwolnienie lekarskie w firmie poniżej 20 osób?
Nieco inaczej wygląda kwestia tego, kto płaci za zwolnienie lekarskie w firmie poniżej 20 osób. W przypadku małych przedsiębiorstw wynagrodzenie chorobowe wypłaca pracodawca przez pierwsze 33 dni (lub 14 dni) niezdolności do pracy w danym roku. Natomiast obowiązek naliczenia i wypłaty zasiłku chorobowego spoczywa na ZUS.
Kto płaci za zwolnienie lekarskie na umowie zleceniu?
W przypadku osób zatrudnionych na umowę zlecenie od pierwszego dnia zwolnienia lekarskiego świadczenie wypłacane jest przez ZUS. Od razu przyjmuje ono formę zasiłku chorobowego.
Więcej na temat zwolnienia lekarskiego na umowie znajdziesz tutaj: zwolnienie lekarskie na umowie zlecenie
Okres wyczekiwania na zasiłek chorobowy
W Polsce zasiłek chorobowy przysługuje po przejściu tzw. okresu wyczekiwania.
Okres wyczekiwania wynosi:
- 30 dni dla osób ubezpieczonych obowiązkowo,
- 90 dni dla osób ubezpieczonych dobrowolnie.
Przepisy określają też sytuacje, kiedy okres wyczekiwania nie jest wymagany.
Kiedy pracodawca wypłaca chorobowe
Kiedy pracodawca wypłaca chorobowe? W pierwszych dniach choroby pracodawca jest odpowiedzialny za wypłatę wynagrodzenia chorobowego. Okres ten oraz kwota należna pracownikowi są ściśle określone przez przepisy prawa pracy i regulacje szczególne.
Profesjonalne kadry i płace na wyciągnięcie ręki! Poproś o spersonalizowaną ofertę!
Pracodawca musi wypłacić pracownikowi wynagrodzenie chorobowe przez pierwsze 33 dni niezdolności i do pracy w danym roku kalendarzowym. Kluczowe z perspektywy pracodawcy jest to, u ilu pracodawców dany pracownik był zatrudniony w tym okresie. Oznacza to, że ustalając wspomniany 33-dniowy okres zasiłkowy, należy zsumować wszystkie okresy zatrudnienia pracownika w ciągu roku. Istnieje jednak wyjątek. W przypadku pracowników, którzy ukończyli 50 lat obowiązek trwa do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego.
Wysokość wynagrodzenia chorobowego pracodawcy
Jaka jest wysokość wynagrodzenia chorobowego? Wynagrodzenie chorobowe wynosi 80% przeciętnego wynagrodzenia pracownika z ostatnich 12 miesięcy. Wylicza się je, uwzględniając wszystkie składniki wynagrodzenia podlegające oskładkowaniu.
Warto podkreślić, że kwota ta jest obniżona w stosunku do zwykłego wynagrodzenia, aby uwzględnić charakter chorobowego świadczenia. W niektórych przypadkach, np. w wyniku wypadku przy pracy, wynagrodzenie chorobowe może wynosić 100% podstawy wymiaru. Wszystkie szczegóły są regulowane przepisami Kodeksu pracy i ubezpieczeń społecznych.
Zasiłek chorobowy ZUS. Kiedy ZUS wypłaca chorobowe
Zasiłek chorobowy z ZUS jest świadczeniem wypłacanym w określonych sytuacjach oraz na określonych zasadach. ZUS przejmuje wypłatę zasiłku po wyczerpaniu przez pracodawcę okresu wypłaty wynagrodzenia chorobowego. W przypadku osób po 50 roku życia, już od 15. dnia niezdolności do pracy obowiązek ten przejmie ZUS. Kiedy ZUS wypłaca zasiłek chorobowy, również może on ulec pomniejszeniu o 25%, gdy pracownik nie dopełni obowiązku dostarczenia zwolnienia L4 do pracodawcy w ciągu 7 dni. Ten ma obowiązek poinformować niezwłocznie ZUS.
Skontaktuj się z ekspertem!
Zadbaj o sprawne zarządzanie kadrami oraz płacami w swojej firmie – powierz to ekspertom, którzy odciążą Cię od formalności, zapewniając pełne wsparcie i zgodność z przepisami. Skontaktuj się z nami już dziś i postaw na profesjonalizm, który usprawni Twoje działania biznesowe!
Zapraszamy do kontaktu!
Przez jaki okres można pobierać zasiłek chorobowy?
Ile dni chorobowego można wykorzystać? Standardowo w czasie choroby zasiłek chorobowy przysługuje przez 182 dni w ciągu jednego roku. Są jednak wyjątki! Jeśli lekarz stwierdzi gruźlicę albo kobieta jest w ciąży, ten okres jest dłuższy i wynosi aż 270 dni w roku.
Ważne jest, że zasiłek chorobowy dostaje się nie tylko wtedy, gdy jest się chorym. Należy się również, gdy nie można pracować z powodu decyzji jakiegoś urzędu lub innej uprawnionej instytucji. Takie sytuacje zdarzają się na przykład podczas izolacji z powodu choroby zakaźnej albo podczas odwyku alkoholowego. Zasiłek dostaje się też podczas badania jako kandydat na dawcę organów.
Jak liczymy dni chorobowego?
Często pojawia się pytanie, czy 182 dni stanowią jeden ciągły okres choroby, czy też sumuje się wszystkie okresy zwolnień lekarskich w ciągu roku. Odpowiedź jest jednoznaczna: uwzględnia się każdy dzień przebywania na zwolnieniu lekarskim w danym roku kalendarzowym, niezależnie od przyczyny niezdolności do pracy.
Do tego okresu wlicza się dni, za które nie przysługiwało ani wynagrodzenie chorobowe od pracodawcy, ani zasiłek z ZUS-u. Jako przykład można podać pierwszych 5 dni niezdolności do pracy spowodowanej nadużyciem alkoholu. Uwzględnia się także dni, w których utracono prawo do zasiłku z powodu wykonywania pracy zarobkowej w trakcie zwolnienia lekarskiego, lub gdy niezdolność do pracy była konsekwencją popełnienia przestępstwa.
Należy jednak pamiętać, że nie wlicza się okresów oczekiwania na zasiłek chorobowy oraz okresów, za które świadczenie chorobowe nie przysługuje, takich jak urlop wychowawczy, urlop bezpłatny, tymczasowe aresztowanie czy odbywanie kary pozbawienia wolności.
Co, jeśli choroba trwa dłużej niż 182 dni?
Jeśli choroba przedłuża się i wykorzystujemy już cały okres zasiłkowy mamy wówczas prawo do świadczenia rehabilitacyjnego. To specjalna pomoc, która przysługuje na czas potrzebny do powrotu do zdrowia i możliwości pracy, ale nie dłużej niż przez 12 miesięcy.
Ile wynosi zasiłek chorobowy?
Podobnie jak wynagrodzenie, zasiłek chorobowy wypłacany jest przez pracodawcę lub ZUS co miesiąc w czasie trwania zwolnienia chorobowego. Mimo że jest on rekompensatą za utracony zarobek, to jego kwota jest niższa niż suma wynagrodzenia. Wysokość pensji ma jednak znaczenie dla ustalenia wysokości zasiłku.
Zgodnie z przepisami, zatrudnionemu przysługuje zasiłek chorobowy w wysokości:
- 100% podstawy wymiaru (np. w przypadku kobiet w ciąży przebywających w szpitalu),
- 80% podstawy wymiaru – standardowa wysokość zasiłku chorobowego,
- 80% podstawy wymiaru – wówczas, gdy pracownik przebywa w szpitalu.
Warunki otrzymania świadczenia z ZUS
Podstawowym warunkiem jest podleganie ubezpieczeniu chorobowemu i opłacanie składek przez co najmniej 30 dni przed zachorowaniem (na umowie zlecenie dobrowolne ubezpieczenie chorobowe). Konieczne jest również dostarczenie do ZUS prawidłowo wypełnionego zaświadczenia lekarskiego (druk ZUS ZLA). W razie braków formalnych, wypłata zasiłku może zostać wstrzymana lub odrzucona. Nie można pobierać zasiłku, jeśli równocześnie otrzymuje się świadczenia rehabilitacyjne lub rentowe z powodu tej samej choroby.
L4 w trakcie wypowiedzenia umowy
W okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik nadal ma prawo do korzystania ze zwolnienia lekarskiego. Wynagrodzenie chorobowe lub świadczenie rehabilitacyjne jest wypłacane na dotychczasowych warunkach. Świadczenia te wypłaca pracodawca lub ZUS, jeśli okres L4 przekroczy 33 dni w ciągu roku kalendarzowego. Prawo do zasiłku nie wygasa wraz z końcem stosunku pracy, jeśli zwolnienie trwa ponad czas wypowiedzenia.
Pracownik, który zachoruje w okresie wypowiedzenia lub złoży wypowiedzenie w trakcie L4, otrzymuje wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy na tych samych zasadach, co inni pracownicy. Co istotne, zwolnienie lekarskie może wybiegać poza okres wypowiedzenia, ale go nie wydłuża.
Kto płaci za zwolnienie lekarskie po ustaniu zatrudnienia?
Jeśli umowa o pracę zostanie rozwiązana lub wygaśnie, zanim skończy się L4, pracownik będzie mieć prawo do zasiłku chorobowego wypłacanego przez ZUS, o ile:
- zwolnienie lekarskie obejmowało 30 dni (bez ani 1 dnia przerwy!),
- pierwszy dzień niezdolności do pracy wskutek choroby wypadł do 14 dni od dnia ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego,
- pierwszy dzień choroby zakaźnej wypadł nie później niż 3 miesiące od dnia ustania tytułu do ubezpieczenia chorobowego.
Maksymalny okres zasiłkowy po ustaniu zatrudnienia wynosi 91 dni, chyba że przyczyną niezdolności do pracy jest:
- gruźlica,
- choroba w trakcie ciąży,
- poddanie się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów,
- pobranie komórek, tkanek i narządów.
W tych przypadkach zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia należy się do 182 dni.
L4 dla osób prowadzących działalność gospodarczą
Osoby prowadzące działalność gospodarczą muszą samodzielnie opłacać składkę chorobową, aby mieć prawo do zasiłku chorobowego. Wypłata zasiłku następuje wyłącznie przez ZUS, jeśli składka była odprowadzana co najmniej przez 90 dni przed chorobą. W przypadku braku składki chorobowej, osoby te nie otrzymują świadczenia z tytułu L4. Wysokość zasiłku zależy od podstawy wymiaru składek i może różnić się od wynagrodzenia pracownika zatrudnionego na umowę o pracę.
Elektroniczne zwolnienie lekarskie
Elektroniczne zwolnienie lekarskie (e-ZLA), jest przesyłane bezpośrednio przez lekarza do systemu ZUS. Pacjent nie musi dostarczać papierowego zaświadczenia. Pracownik powinien jedynie poinformować pracodawcę o rozpoczęciu zwolnienia oraz potwierdzić okres jego trwania.
Lekarz wystawia zwolnienie lekarskie po stwierdzeniu choroby lub innej przyczyny uniemożliwiającej pracę. To on ustala okres niezdolności do pracy i prawidłowo wypełnia wszystkie dane medyczne oraz formalne. Pacjent musi niezwłocznie powiadomić pracodawcę o chorobie i dostarczyć zwolnienie, jeśli to tradycyjna forma. Lekarz, który wystawia L4 choremu pracownikowi, wysyła elektroniczne zwolnienie lekarskie e-ZLA do ZUS. Informacja o zwolnieniu lekarskim pojawia się w profilu pracodawcy na Platformie Usług Elektronicznych ZUS. Od 1 stycznia 2023 roku każdy płatnik składek – bez względu na liczbę zatrudnionych osób – musi mieć konto na PUE ZUS.
Kiedy pracodawca wypłaca chorobowe?
Pracodawca wypłaca chorobowe przez 33 dni lub 14 – jeśli pracownik ma powyżej 50 lat. Niedotrzymanie terminu doniesienia zwolnienia przez pracownika skutkuje wypłaceniem mu jedynie 25% miesięcznego wynagrodzenia.
Komu ZUS wypłaca chorobowe?
Rekompensata za zwolnienie chorobowe od ZUS-u należy się pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, którzy przebywali na zwolnieniu dłużej niż 14 lub 33 dni, zatrudnionym po podstawie umowy zlecenie, a także prowadzącym działalność gospodarczą lub wykonującym pracę nakładczą.
Ile wynosi zasiłek chorobowy dla kobiet w ciąży?
Kobiety w ciąży posiadają zwolnienie uzasadnione kodem B, który jest dla nich przeznaczony. Na jego podstawie za zwolnienie chorobowe otrzymują 100% miesięcznego wynagrodzenia.
