Podatki 
28 kwietnia 2023
Podatek dochodowy
Podatek dochodowy – co to
Podatek dochodowy jest jednym z najważniejszych zobowiązań względem fiskusa. Płacą go nie tylko osoby fizyczne (PIT), ale również osoby prawne (CIT). Jest to podatek bezpośredni, dlatego że obciąża bezpośrednio podatnika. Podatek dochodowy to obowiązkowe świadczenie pieniężne na rzecz państwa. Jego wysokość zależy od uzyskanego dochodu. Czyli przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania. Kwota do zapłaty może być obniżona o odliczenia podatkowe.
SPIS TREŚCI
- Podatek dochodowy – co to
- Podatek dochodowy od osób fizycznych PIT
- Podatek dochodowy od osób prawnych CIT
- Ile wynosi podatek dochodowy?
- Jak obliczyć podatek dochodowy od osób fizycznych?
Zgodnie z przepisami prawa, każdy przedsiębiorca jest zobowiązany prowadzić ewidencję rachunkową dla celów podatkowych. Dokumentacja ta powinna ułatwić obliczenie:
- przychodu,
- kosztów ich uzyskania,
- wydatki, które nie są kosztami
- dochody wolne od opodatkowania
- straty ze źródeł wolnych od opodatkowania.
Podatki, jakie są pobierane od obywateli w Polsce dzielimy na 2 grupy:
- podatki bezpośrednie – obciążają określone dobra i zyski danej osoby (podatek PIT, CIT, podatki lokalne)
- podatki pośrednie – opodatkowany jest obrót (czynność gospodarcza), przedsiębiorca opłaca podatek pośrednio (podatek od towarów i usług).
Podatek dochodowy od osób fizycznych PIT
PIT to podatek bezpośredni płacony od dochodów osób fizycznych. Podatek PIT pobiera się wyłącznie od przychodów uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Potocznie określenie PIT utożsamia się z deklaracją podatkową. Podatnicy muszą składać go okresowo do organów skarbowych. Przedstawiają w nich wysokość wyliczonego podatku od kwot, które posłużyły do jego wyliczenia. Istnieją grupy przychodów nie są opodatkowane, lub są z niego zwolnione. W przypadku tych grup przychodów, podatnik nie musi składać deklaracji PIT i wykazywać ich przed organami podatkowymi.
Podstawą prawną podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce stanowi ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1387). Od momentu jej przyjęcia ustawę znowelizowano już prawie 300 razy. Ponadto dokumenty prawne, w którym znajdują się zapisy o prawach czy obowiązkach podatników PIT to Konstytucja RP, liczne inne ustawy oraz ratyfikowane umowy międzynarodowe i rozporządzenia wykonawcze.
Krótko mówiąc, PIT to rozliczenie podatkowe za dany rok. Muszą go uiszczać osoby fizyczne. Płacą go także przedsiębiorcy – jako płatnicy za swoich pracowników i za siebie samych w przypadku prowadzenia działalności jednoosobowej.
PIT to nazwa skrócona od angielskiego Personal Income Tax – osobistego podatku dochodowego. Ten podatek zaliczany jest do podatków bezpośrednich. Podmiotem opodatkowania jest osoba fizyczna uzyskująca dochody, nie zaś czynności obrotu gospodarczego, jak w przypadku podatku CIT od dochodów spółek.
PIT dotyczy przychodów z tytułu:
- Wynagrodzenia ze stosunku pracy – zarówno z umowy o dzieło, umowy zlecenie oraz o pracę
- Emerytur, rent oraz zasiłków
- Prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej
- Wykonywania wolnego zawodu
- Działalności artystycznej, literackiej, naukowej, twórczej, publicystycznej, oświatowej.
Podobają Ci się nasze artykuły? Chcesz otrzymywać powiadomienia o nowościach na naszym blogu?
Zapisz się do newslettera!
Podatek dochodowy od osób prawnych CIT
CIT (Corporate Income Tax) to podatek od osób prawnych. Krótko mówiąc to odpowiednik podatku od osób fizycznych, czyli PIT-u. Podatek ten składają między innymi spółki kapitałowe. Po zamknięciu roku podatkowego, firma jest zobowiązana złożyć do 31 marca odpowiedni formularz.
CIT funkcjonuje od 1989 r., to jednak dopiero od 1992 r. opracowano ustawę obowiązującą do dziś. W Polsce podatek ten płacą zarówno duże podmioty gospodarcze oraz mniejsze – niezależnie od branży.
Podatek CIT jest opłacają podmioty, które posiadają osobowość prawną. Zaliczamy do nich:
- spółki prawa handlowego (sp. z.o.o i spółki akcyjne)
- podatkowe grupy kapitałowe (grupy co najmniej 2 spółek prawa handlowego, pozostającego w związku kapitałowym)
- inne osoby prawne (np. stowarzyszenia, fundacje, banki).
Z podatku CIT zwolnione są takie podmioty jak:
- Skarb Państwa
- NBP
- jednostki budżetowe
- wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej.
Ile wynosi podatek dochodowy?
Ogóle zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych polegają na zastosowaniu skali podatkowej. Od 1 lipca 2022 r. obowiązują 2 stawki podatkowe: 12% i 32%.
Zastosowanie właściwej stawki zależy od wysokości dochodu, jakie uzyskaliśmy w trakcie roku podatkowego. Skala podatkowa oraz progi podatkowe określone zostały w art. 27 ustawy o PIT. Od 1 lipca 2022 roku, zgodnie z Polskim Ładem przestawiają się one następująco:
- przy podstawie opodatkowania do 120 000 zł podatek wynosi 12 % i jest pomniejszany dodatkowo o kwotę 3 600 zł
- Przy podstawie opodatkowania ponad 120 000 zł podatek wynosi 10 800 zł + 32 % nadwyżki ponad 120 000 zł
W świetle przepisów każdy podatnik zyskuje na zmianach podatkowych. Osoby uzyskujące niższe dochody zaoszczędzą 5 groszy na każdej złotówce. Dodatkową zaletą nowych przepisów jest wyższa kwota wolna od podatku, wynosząca aktualnie 30 000 zł. Progi podatkowe 2022 oraz zmiana stawek podatkowych dotyczą każdego, kto rozlicza podatek od osób fizycznych na zasadach ogólnych. Progi podatkowe 2023 obowiązują pracowników, osoby zarabiające na umowach cywilnoprawnych,emerytów oraz przedsiębiorców, którzy zdecydowali się na odprowadzanie podatków według skali ogólnej.
Podsumowując, wysokość podatku zależy głównie od formy opodatkowania. Główną podstawą opodatkowania jest roczny dochód, czyli przychód po odjęciu kosztów uzyskania przychodu. Niekiedy odlicza się od tego również wszelkiego rodzaju ulgi. Może być nią np. ulga rehabilitacyjna (internet, darowizna, składki ZUS).
W Polsce najpopularniejszym modelem jest skala podatkowa, która obejmuje osoby zatrudnione, lub przedsiębiorców, którzy go wybrali. Oprócz skali podatkowej właściciel firmy może wybrać także inne formy opodatkowania. Jedną z nich jest podatek liniowy, w którym opłaca się jednolitą stawkę w wysokości 19%. Oprócz tego można wybrać kartę podatkową lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Jak obliczyć podatek dochodowy od osób fizycznych?
Każdy podatnik jest zobowiązany do rozliczenia podatku. Raz w roku składa specjalny dokument, tzw. PIT. W urzędzie można znaleźć dość sporo formularzy. Należy wypełnić odpowiedni do źródła pochodzenia przychodów. Prawidłowo wypełniony PIT, składa się do urzędu skarbowego, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania podatnika.
Aby nie płacić wysokiego podatku raz w roku, istnieje możliwość co miesięcznego odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy. Każdy pracownik ma do tego prawo upoważniając swojego przełożonego. Taka sytuacja powoduje wypłacenie pensji zmniejszonej o zaliczkę na podatek. Podczas rozliczenie zaliczki w urzędzie skarbowym może się okazać, że podatek wskazany w PIT jest wyższy lub mniejszy od wpłaconych zaliczek. W takiej sytuacji należy dopłacić. Warto mieć również na uwadze, że możemy także otrzymać z urzędu zwrot zaliczki na podatek na nasze konto.
Ulgi podatkowe
Ustalając podatki można również skorzystać z istniejących ulg podatkowych. Wiąże się to z możliwością zapłacenia niższego podatku. Ulgi z reguły odlicza się od dochodu lub od podatku. Przy rozliczeniu podatku warto również pamiętać o możliwości przekazania 1 % podatku na organizację pożytku publicznego. Jeśli podatnik zdecyduje się skorzystać z tej ulgi, część podatku przekazywana jest bezpośrednio na konto wybranej organizacji społecznej. Jednak trzeba pamiętać, by go przekazać należy we właściwym miejscu deklaracji PIT wpisać nazwę organizacji oraz jej KRS.
